BRICS’in gündemi güvenlik ve ekonomi

BRICS Zirvesi için Devlet Başkanları ve yetkililer Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan’ın başkenti Kazan'a geldi. Zirve Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)’nin gruba katılması ve 30'dan fazla ülkenin ortaklığa ilgi duyduğunu ifade etmesiyle, adil küresel kalkınma ve güvenlik için çok taraflılığı güçlendirmeyi amaçlayan Rusya'nın 2024 dönem başkanlığının en önemli parçası olacak.

22 Ekim'de Rusya'nın Kazan kentinde başlayacak olan 2024 BRICS Zirvesi, Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov tarafından da “küresel gündemdeki ana etkinliklerden biri” olarak lanse edildi. Etkinlik üç gün sürecek.

Etkinlik sırasında Rusya, BRICS dönem başkanlığı çerçevesinde insani, ekonomik, mali, parlamenter ve diğer alanlarla ilgili girişimler önerecek. İki bölümden oluşacak zirvenin ilki "Adil Küresel Kalkınma ve Güvenlik için Çok Taraflılığın Güçlendirilmesi", ikincisi ise "BRICS ve Küresel Güney - Birlikte Daha İyi Bir Dünya İnşa Etmek" sloganı altında yapılacak.

Katılımcıların, BRICS dijital ödeme platformu BRICS Bridge'in oluşturulması ve ulusal para birimleriyle ticareti arttırmanın yollarını tartışması bekleniyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 21 Ekim'deki resmi açılıştan önce başlayacak olan zirve kapsamında yabancı mevkidaşlarıyla 17 ikili görüşme gerçekleştirecek. Putin'in özellikle İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile kapsamlı stratejik ortaklık konusunu görüşmesi bekleniyor.

Rusya Devlet Başkanlığı Yardımcısı Yuri Uşakov'a göre 30'dan fazla ülkenin katılımını teyit ettiği zirve, "Rusya'nın şimdiye kadarki en büyük dış politika etkinliğine dönüşebilir."

Bu bağlamda, yeni BRICS üyelerinin kabulü ve ortak ülkelerle çeşitli formatlarda işbirliği için net kriterlerin belirlenmesinin zirvenin gündeminde üst sıralarda yer alması bekleniyor. Yuri Uşakov daha önce Moskova'nın "yeni BRICS üyelerinin grubun mevcut çok düzeyli işbirliği mimarisine mümkün olan en sorunsuz şekilde girmesini" sağlamaya çalıştığını vurgulamıştı.

Cuma günü BRICS İş Konseyi'ndeki konuşmada ve ardından BRICS üyelerinin medya gruplarının başkanlarıyla yaptığı yuvarlak masa toplantısında Putin tüm önemli konuları özetledi. BRICS bankası olan Şanghay merkezli Yeni Kalkınma Bankası’nın (NDB) rolü üzerine Putin, Rusya’nın NDB'nin yeteneklerini genişleteceğini söyledi.

Banka BRICS üyeleri ve daha geniş Küresel Güney için büyük teknoloji ve altyapı projelerinde ana yatırımcı haline gelmesi gerektiği vurgulandı. Böylelikle NDB altyapı gelişimini finanse etmesi ve yerel, özel şirketlerle ticari ilişkiye girecek.

Bu arada, NDB'nin bir sonraki başkanı Rus olacak. En büyük aday daha önce IMF'de görev yapmış olan Aleksey Mocin. BRICS için tek bir dijital altyapı oluşturma konusunda ise işe başlandı. Rusya diğer gelişmekte olan ekonomilerin çıkarları doğrultusunda yatırım süreçlerinde dijital para birimlerinin kullanılması üzerinde çalışıyor.

Bu da BRICS'in uluslararası finansal işlemler için kendi SWIFT versiyonu üzerindeki çalışmalarıyla bağlantılı. Ayrıca BRICS Pay ile de bağlantılı - geçen hafta İş Konseyi sırasında ilk denemesi yapılan, Çin'deki AliPay'den farklı olmayan ve yakında BRICS üyeleri arasında yaygınlaştırılacak olan bir banka kartı.

BRICS ortak para birimi için bu konunun henüz olgunlaşmadığı belirtildi. Dolarsızlaştırmanın adım adım ilerlediğini vurgulayan Putin, "Birbiri ardına münferit adımlar atıyoruz. Finans konusunda doları düşürmedik. Dolar evrensel bir para birimidir. Ama biz değildik - onu [kullanmaktan] men edildik ve yasaklandık. Ve şimdi Rusya'nın tüm dış ticaretinin yüzde 95'i ulusal para birimleriyle yapılıyor. Bunu kendi elleriyle yaptılar. Bizim çökeceğimizi düşündüler." ifadelerini kullandı.

Putin, birleşik bir BRICS para birimi için kapsamlı bir ekonomik entegrasyonun gerektiğini belirtti.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın, bu hafta başında geçirdiği bir sakatlık nedeniyle BRICS zirvesi için Rusya'ya gidemeyeceği açıklandı. Lula'nın etkinlik çerçevesinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile bir araya gelmesi bekleniyordu.

Lula'nın ofisinden pazar günü yapılan kısa açıklamada, "Başkan Luiz Inacio Lula da Silva, tıbbi tavsiyeler doğrultusunda, uzun mesafeli uçuşlara geçici bir engel olması nedeniyle Kazan'daki BRICS zirvesine seyahat etmeyecek." denildi.

Açıklamada Lula'nın etkinliğe video konferans yoluyla katılacağı ve hafta içinde normal programına döneceği belirtildi. 78 yaşındaki deneyimli siyasetçi cumartesi günü konutunda meydana gelen belirsiz bir olayda yaralandıktan sonra hastaneye kaldırılmıştı. Sao Paulo'daki Sirio-Libanes Hastanesi'nden yapılan açıklamaya göre başkan başının arka kısmına darbe aldı. Yerel medyaya göre Brezilyalı liderin banyoda ayağı kaydı.