İşte dünyanın ilk nükleer buzkıranı 'Lenin'..!

Rus denizciler, yaklaşık 500 yıl önce Kuzey Deniz Yolu’nu keşfetmeye çalışmıştı. Bu uzun keşif sürecinde 1959’da sefere çıkan Lenin gemisi kritik bir rol oynadı. Sovyetler Birliği, Kuzey Deniz Yolu’nu yıl boyunca açık tutarak bölgedeki enerji ve maden kaynaklarını kullanmayı hedefliyordu.

Bu amaçla, nükleer enerjiyle çalışan bir buzkıran inşa edildi. Lenin, üç yıl üç ay süren çalışmanın ardından tamamlandı ve 1959’da hizmete girdi. Başlangıçta üç reaktörle çalışıyordu; daha sonra teknolojik gelişmelerle iki modern reaktörle değiştirildi. Bu sayede geminin ömrü ve güvenilirliği arttı.

134 metre uzunluğunda, 17 bin ton ağırlığındaki Lenin, güçlü motorları ve nükleer enerjisi sayesinde uzun süre yakıt ikmali yapmadan sefer yapabiliyor, sert iklim koşullarında binlerce ticari geminin güvenli geçişine katkıda bulunuyordu. Lenin, dünya tarihindeki ilk nükleer buzkıran olarak, Sovyetler’in Kuzey Deniz Yolu serüveninde önemli bir dönüm noktası oldu.

Lenin buzkıranı, 1989’a kadar aktif görevde kalırken, Rus yetkililer gemiyi hurdaya çıkarmak yerine, göreve başlamasının 50'nci yılında ülkenin kuzey şehri Murmansk'ta müze olarak hizmete açtı.

Rusya’nın "federal öneme sahip kültürel mirası" ünvanına sahip Lenin, müze olarak hizmete açılmasından bu yana 1 milyona yakın ziyaretçi ağırlarken, ziyaretçiler, düzenlenen rehberli turlar eşliğinde geminin köprüsü, makine dairesi, mürettebat kamaraları ve haberleşme odalarını gezilebiliyor.

İnteraktif sergi salonlarına dönüştürülmüş denizci kamaraları müzenin en çok ilgi gören alanları arasında yer alırken, müzede buz kırma seslerinin canlandırıldığı multimedya uygulamaları, kutup ayılarının projeksiyonla yansıtıldığı bölümler ve Kuzey Kutbu'nun zorlu yaşamını anlatan görseller yer alıyor.

Müze özelliğinin yanı sıra okullar, üniversiteler ve uzmanlar için arktik doğası ve nükleer enerji hakkında bir eğitim alanı olarak da kullanılan Lenin'de, bilimsel toplantılar ve kültürel etkinlikler de düzenleniyor.

Dünyanın coğrafi açıdan en büyük ülkesi Rusya, Kara Denizi'nden başlayıp Bering Boğazı’ndaki Dejnyov Burnu’na uzanan, yaklaşık 5 bin 600 kilometre uzunluğundaki özellikle kış döneminde kalın buzullarla kaplı Kuzey Deniz Yolu’nun geliştirilmesine stratejik önem veriyor.

Farklı tür yakıtlı gemilere kıyasla yaklaşık 5 ila 7 yıl yakıt takviyesine ihtiyaç duymayan nükleer buzkıranlar, 80 bin beygir gücüne çıkabilen motorlarla zorlu coğrafyadaki buzları kırarak ticari gemilerin kullanabileceği koridorlar oluşturuyor.

Rusya, Kuzey Kutbu'ndaki deniz taşımacılığını geliştirmek üzere tasarlanmış, dünyanın tek nükleer buzkıran filosuna sahip konumda bulunuyor.

Rosatom'un alt kuruluşu Atomflot’un filosunda, Arktika tipi Yamal ve 50 Let Pobedyi, Taymır tipi Taymır ve Vaygach, Proje 22220 temelinde inşa edilen Arktika, Sibir, Ural ve Yakutiya adlı sekiz nükleer buzkıran bulunuyor.

Taymır ve Vaygach buzkıranları, daha çok nehir girişleri gibi bölgelerde faaliyet gösterecek şekilde tasarlanırken, Proje 22220 tipi nükleer buzkıranlar hem Sibirya nehirlerinin girişlerinde hem de Arktik Okyanusu denizlerinde görevlerini yerine getirebiliyor.

Atomflot, dört nükleer buzkıranın daha filoya katılması için çalışmalarını sürdürürken, Rusya, Kuzey Deniz Yolu'nda ticari gemilerin seyrüseferini yıl boyunca düzenli olarak gerçekleştirilebilmesini hedefliyor.