Türkiye'de ne kadar Suriyeli var? Kaç Suriyeli Türk vatandaşı oldu?

İçişleri Bakanı Yerlikaya, beraberinde Göç İdaresi Başkanı Atilla Toros ve İletişim Danışmanı Ergün Yolcu ile birlikte Sabah Gazetesi Ankara Temsilciliği'nin sorularını yanıtladı.

Yerlikaya, Türkiye'nin göç politikaları konusunda şu bilgileri verdi:

Düzensiz göç ve göçmen kaçaklığı ile mücadele stratejimiz; "sorunu kaynağında çözme, etkili sınır güvenlik tedbirleri, ülke içerisinde yakalama, düzensiz işgücü göçüyle mücadele ve etkin sınır dışı mekanizması" ilkelerine dayanıyor.

Türkiye'de 4 milyon 437 bin 329 kayıtlı yabancı var. Bunların 3 milyon 103 bini Suriyeli. Ayrıca 1 milyon 109 bini ikamet izinli, 224 bini uluslararası koruma altında. İkamet izni olanlar arasında uluslararası öğrenciler, evlerde çalışanlar, bakım rehabilitasyon görevlileri vb. var.

Göç idarelerinde kuyruklar olmayacak. Yeni proje başlattık. Artık ikamet izinleri noterlerden alınabilecek. 100 binin üzerindeki yabancı öğrencinin ikamet izinleri de okudukları üniversitelerin öğrenci işlerinden yapılacak. Göç İdaresi de istihbarat ve diğer algoritmaları dikkate alarak işlemi tamamlayacak.

Türkiye'ye 95 ülkeden vizesiz gelinebiliyor. Turist olarak giriş yapıyor, 6 ay geziyor. Sonra, 'Ben ikamet izni almak istiyorum' diyor. Politikamız şu: Ne niyetle geldiysen o niyetle gidersin! Turist olarak mı geldin, 'ben çobanlık yapmak istiyorum' diyemezsin. Memleketine git. Oradan çalışma iznine müracaat et, ben seni değerlendireyim. Niyetini söyle ona göre ikamet iznini vereyim.

Bu, deli saçması. Son beş yılda 6 milyon 620 bin Afrikalı ülkemize gelmiş, 6 milyon 445 bini çıkış yapmış. Uçakla, deniz yoluyla geliyorlar. 142 bin 423'ü ikamet izni ile kalan Afrikalı, öğrenci iş insanı, diplomat vs. Vize süresi devam edenler 7 bin 302. Geriye kalan 25 bin 109'u da kayıp. AB Göç İdaresi Frontex diyor ki "Doğu Akdeniz ve Batı Balkanlar üzerinden son beş yılda 85 binin üzerinde Afrikalı geldi." O 25 bin işte bu Afrikalılar.

Adres tahkikatı yapıyoruz. 3 milyon 103 bin 606 Suriyeliden 731 bin 146'sının adreslerinde olmadığını belirledik. Onlara 90 gün süre verdik. Arapça, İngilizce ve Türkçe mesaj gönderdik, 'adresinizi güncelleyin' dedik. 203 bin 978 Suriyeli adresini güncelledi. 130 bin 430'u da randevu aldı. Geriye 396 bin 738 kaldı.

396 bin 738 Suriyeliyi de tarayacağız. Ne zaman geçici koruma kimlik kaydını almış, 7 yıl önce. O tarihten günümüze kadar getiriyoruz. Sonra, 5 yıl ve üzerinde kendisinden haber alınamayanlar şu kadar, 4 yılda şu kadar, 3 yılda şu kadar gibi sınıflandırma yapacağız.

Peki bunlar nereye gitti? Frontex diyor ki, "Doğu Akdeniz, Batı Balkanlardan 996 bin Suriyeli son beş yılda Avrupa'ya geçti. İşte, bizde izi bulunamayanlar bunlar. Tek tek sayıyoruz. Türkiye'de net ne olduğunu biliyoruz. 2022 Haziran ayından beri yeni hiçbir Suriyelinin kaydını yapmadık. Duvardan birisi atlayıp "kaydet beni dese" biz bunu kaydedersek bu işin yönü başka yere gider.

Yanlış bir algı var. Suriyeli, Türkiye'de doğdu diye zannediliyor ki Türk vatandaşı oluyor. Öyle değil. ABD'deki gibi doğuma dayalı vatandaş olmuyor.

Her bir düzensiz göçmeni geri gönderinceye kadar kişi başına yıllık 1000 Euro masraf yapılıyor. Aldığımız tedbirlerle yarım milyar Euro tasarruf ettik. Son bir yılda 132 bin 288 Suriyeli gönüllü, güvenli ve onurlu şekilde ülkesine döndü. Son 5 yılda kendi rızasıyla geri dönenler ise 687 bin 706'yı buldu.

Yerlikaya, Türk vatandaşlığına geçen Suriyeli tartışmasına da son noktayı koydu ve "13 yılda, 238 bin 733 Suriyeli Türk vatandaşlığına geçti" dedi. Yerlikaya bu kişilerin de Türkiye'de iş kuran veya iş gücüne önemli katkıda bulunanlar olduğunu dile getirdi.