Dünya, 28-30 Haziran tarihleri arasında Madrid'de düzenlenecek NATO Liderler Zirvesi'ne kilitlendi. Zirve öncesi Madrid'de geniş kapsamlı protestolar düzenlenirken, diğer ülkelerde de NATO'nun geleceğine ilişkin önemli tartışmalar yürütülüyor. Liderlerin bu zirvede, NATO'nun rolünü yeniden tanımlayacağı 2030 Stratejik Planı'nı oylaması bekleniyor. Türkiye'de ise bir yandan “NATO'dan çıkalım” sesleri yükselirken, bir yandan da “NATO'suz güvenlik olmaz” propagandası yürütülüyor.

NATO'nun gerçekten ne olduğunu ve Gladyo ile ilişkisini bizlere en iyi anlatan, Gladyo'nun lideri ve eski İtalya Cumhurbaşkanı Francesco Cossiga olmuştu. 16 Şubat 2009 tarihinde Sabah Gazetesi'nden Nur Batur'a verdiği röporta Cossiga, NATO-Gladyo ilişkisini itiraf etmişti. Kritik bir NATO Zirvesi'ne daha giderken, o çarpıcı röportajı tarihi öneminden dolayı tekrar yaymlıyoruz...

'PARALEL DEVLET'

• Bize İtalya'da ortaya çıkan derin devleti anlatır mısınız?

Evet derin devlet ya da paralel devlet diyebiliriz... Her şey 2'nci Dünya Savaşı'nda başladı. Winston Churcill, Maliye Bakanı'na gizli bir örgüt kurulması talimatını verdi. Ama bildiğimiz istihbarat servisi değildi. İngilizlerin Özel Harekât Servisi (SOE: Special Operation Service) Nazilerin içine sızmakla görevlendirildi. Amerikan OSS (Office for Strategic Service) adı altında kurulan gizli örgüt de istihbarat topluyordu. İkisinin benzer hedefleri vardı... İtalya'da da faaliyet gösteriyorlardı.

• Savaştan sonra Özel Harekâtçılar paralel devlete nasıl dönüştü?

Aslında savaş bittiğinde İngiliz Servisi lağvedildi. Amerika'da da lağvedildi ama 2'nci Dünya Savaşı'ndaki yapı CIA'nın temelini oluşturdu. Savaş sırasında doğrudan Başkan Roosevelt'le çalışan OSS'nin İrlanda kökenli avukatı CIA'nın da ilk başkanı oldu. CIA'da bir gelenek vardır. CIA başkanları örgütün içinden olmazlar. Mesela George Bush (ilk ABD Başkanı) siyasetçiydi...

• Ya Sovyetlerle Soğuk Savaş dönemi?

Soğuk Savaş başlayınca, İngilizler Sovyetler'in Doğu Avrupa'yı işgalinin önlenemeyeceğini, buna karşı gizli bir örgüt kurulmasını teklif ettiler. Amerikalılarla birlikte (Stay Behind Nets) SBN yani Özel Harekâtçıları kurdular. Bu yeni örgütler doğrudan orduya değil, istihbarat servislerine bağlıydı.

• Özel Harekâtçılar ne kadar zamandır NATO şemsiyesi altındaydı?

Şaşıracaksınız ama bu özel teşkilatın NATO'nun askeri kanadıyla ilgisi yoktu. Kuzey Atlantik Teşkilatı ile ilgiliydi. NATO askeri bir örgüttür... Mesela eski Fransa Cumhurbaşkanı De Gaulle NATO'dan ayrıldı. Ama İttifak'tan ayrılmadı. Özel Harekât Teşkilatı tamamen siyasi kanada bağlıydı.

• Özel Harekâtçılar Ağı (SBN) hangi ülkelerde kuruldu?

Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika, Norveç, Yunanistan ve Türkiye'de kuruldu. Ama bağlantısız olan Avusturya, İsviçre ve İsveç'te benzer örgütler oluşturuldu. En güçlü olan Almanya'dakiydi. NATO ülkelerindekilerle bağlantısız ülkelerdeki gizli örgütler sürekli temas halindeydi.

'TÜRKİYE'DE DEVAM ETMİŞ GÖRÜNÜYOR'

• NATO'nun en uç karakolu olan Türkiye'deki Gladyo'nun özel rolü neydi?

Türkiye'de de Gladyo'ya çok benzeyen bir örgüt kuruldu. Ama Avrupa merkezli yapının biraz uzağındaydı. Türkiye, Gladyo'nun koordinasyon komitesindeydi ama siyasi komitede yoktu. Yani daha bağımsız bir yapıdaydı. Türk Gladyosu ancak bir savaş çıkması halinde katılacaktı. Ama tatbikatlar organize eden komitede de değildi. Diğer Avrupa ülkeleri birbirlerinin operasyonlarını biliyorlardı ama Türkiye dışarıdaydı. Örneğin Fransız ve İtalyan Gladyosu gizli tatbikat yaptığı zaman Türkiye katılmıyordu. Çünkü Türkiye uzakta kalıyordu.

• Türk Gladyosu'nun önde gelenleri kimlerdi?

SBN'nin Merkezi bir komutanlığı yoktu. Bu nedenle ben Türk Gladyosu'ndan kimseyle görüşmedim. Ama şunu söyleyebilirim, Türkiye her zaman özel bir konumdaydı. Hiçbir zaman Türkler NATO'yu Türkiye'nin içişlerine karıştırmadılar.

• Soğuk Savaş'tan sonra Gladyo'nun İtalya'da ve diğer ülkelerde lağvedildiği söylendi. Türkiye'de devam etti mi?

Elimde kanıt yok ama sanki Türk Ordusu Gladyo'yu laik devleti korumak için devam ettirmiş gibi görünüyor.

‘ÖRGÜTÜ 1954'TE KURDUK’

• İtalya'da teşkilatı ne zaman ve nasıl kurdunuz? Nasıl örgütün başına geçtiniz?

1954 yılında kurduk. Ben kuruluşundan bir süre sonra Savunma Bakan Yardımcılığı'na atandım ve 5'inci departmandan da sorumlu oldum. 5'inci departman Özel Harekât Teşkilatı idi ve çok gizliydi. Ordu İstihbarat Teşkilatları, Özel Harekat Teşkilatı'na istihbarat aktarıyorlardı. Ama Özel Harekâtçılar orduya bilgi vermiyordu sadece hükümete bilgi veriyordu.

• Yani bütün bakanlar gizli örgütlenmeyi biliyordu...

Hayır bütün bakanlar bilmiyordu. Sadece Başbakan, Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı ve İçişleri Bakanı ve İstihbarat Başkanı biliyordu. Zaten İstihbarat, Savunma Bakanı'na bağlıydı. İçişleri Bakanlığına bağlı olan küçük bir istihbarat teşkilatı vardı. Onlar da Özel Harekâtçıları biliyordu. Örgütün şemasını kasada saklıyorduk ama ben örgütün başında olduğum için şemada bulunan herkesi tek tek biliyordum.

Cossiga, kendisini Gladyo’nun başına getiren kişinin, 1978’te kaçırılıp 55 gün rehin tutularak öldürülen eski Başbakan Aldo Moro olduğunu söylüyor.

‘GİZLİ BELGE İMZALADIM’

• Para akışı Maliye Bakanlığından geçmiyor muydu?

Maliye Bakanı da bilmiyordu. Özel Harekât'ın tamamen ayrı bütçesi vardı. Fonlar İstihbarat Teşkilatı'nın bütçesinin içindeydi. Maliye Bakanlığı, parayı İstihbarat Teşkilatı'na veriyordu. Ama Gladyo'ya verildiğini bilmiyordu. Bunu sadece Savunma Bakanlığı biliyordu. Bütçede çok gizli ibaresiyle "özel teşkilata tahsis edildiği" yer alıyordu. İstihbarat bütçesindeki hangi fonun Özel Harekât'a verileceğini Savunma Bakanı biliyordu.

• Teşkilatı nasıl öğrendiniz?

Savunma Bakan Yardımcısı olduğum zaman İstihbarat Servisi beni davet etti. Çok gizli bir brifing verdiler. “Size anlatacaklarımız çok gizlidir. Listesini vereceğimiz kişiler dışında kimseyle konuşamazsınız.” dediler. Operasyonlardan sorumlu olmayacağımı söylediler. “Sadece siyasi ve idari işlerden sorumlusunuz.” dediler. “Sadece Cumhurbaşkanı, Başbakan, Başbakanlık Müsteşarı, Dışişleri, Savunma ve İçişleri Bakanları ve İstihbarat Teşkilatı'nın Başkanı ve Jandarma Genel Komutanı dışında kimseyle konuşamazsınız.” dediler. Bunun dışında kimseye hiçbir şey söylemememi istediler. Ve bir belge imzaladım.