Dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov, “Toprak Ana” isimli romanında emeği, yaşam kavgasını, ölüm ve umudu olabildiğince derinlikli anlatır.
Romanı okurken sarsıldığımı hissettim… hiçbir kitap yaşamın ne demek olduğunu bu kadar gerçekçi biçimde hatırlatamazdı.

EMEK

Ve Cengiz Aytmatov’un ne kadar büyük bir yazar olduğunu tekrar anlamış oldum.
Romanın başkişisi Tolgonay, çok severek evlendiği Suvankul’la toprağı işleyerek, ekini biçerek, güneş ve yağmura sarılıp yeni bir hayat kurar. Her ikisinin ortak emeğidir bu hayatı var eden; emek yaşamı sevmektir, her anı olanca canlılığıyla, doyasıya yaşamaktır. Emek yaratmaktır; bir duyguyu, umutlu bir yaşamı… bir insanın yazgısını, güçlü bağlarla sevdiğine bağlamasıdır.

Güçlü kadın Tolgonay gerçek bir emekçidir. Toprağa bakar, onu işler; topraktan alır, toprağa verir. Yaşam sevinci, umudu ve acısı hep topraktadır. Öyle olduğu için Toprak Ana’ya anlattıklarından öğreniriz başından geçenleri…

YAŞAM VE ÖLÜM

İkinci Dünya Savaşı… Sovyetlerin bir parçası olan Kırgızistan, Alman işgaline direnmektir. Tolgonay’ın üç oğlu ve kocası Suvankul vatan savunmasına gitmişlerdir; ama dönemezler. Böylece savaşın yıkıcılığı ve ölüm Tolgonay’ın hayatında somutlaşır.
Tolgonay’ın gelini Aliye bir çobandan hamile kalır; gerçek bir travmadır ve Aliye, bir sabah, dondurucu soğukta, at arabasıyla hastaneye yetiştirilmeye çalışılırken, oğlunu dünyaya getirir; ne var ki Canbolat dış dünyanın havasını ilk kez soluduğunda, Aliye son nefesini vermiştir.
Tolgonay, Toprak Ana’yla dertleşirken, geriye dönüşlerle bize tüm yaşananları anlatır.

YAŞAMAYI SEVMEK

Yaşadım diyebilmek gerekir. Toprak Ana, yaşadım diyebilenlerin romanıdır.
Ne kadar güzel bir şey yaşamayı sevmek. Hayatın hep içinde olmak, en yoğun yerde, dışarıda, yaşamın olanca canlılığıyla var olduğu yerde olmak… Emek ile, mücadele ile bir yaşamı kurmak ve yeşertmek, bütün insani özellikleriyle hayatın bir parçası olduğunu hissetmek, ne kadar da güzel bir şey…
Ve umutlu olmak gerekir. Umudu olmayan yaşayamaz, yaşadım diyemez. Elbette küçük-büyük hayallere sahip olmak gerekir, küçük dünyalarımızı, zengin yaşam öykülerine dönüştürmek için…

Ya ölüm..? Emekle var olan hayatın, mutlak sonucudur. Kabul etmek gerçekten zor.
Üstelik, giden yaşamı seven ve size yaşamayı sevmek gerektiğini öğretense… kabul etmek zor..