Depremde kaybettiğimiz yazar ve gazeteciler

“Asrın Felaketi” olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli ve 11 ilimizi etkileyen deprem, birçok değerimizin de yok olmasına neden oldu. Binlerce can kaybımızın içinde edebiyat ve basın dünyamızdan isimler de bulunuyor. Çeşitli kaynaklardan edindiğimiz bilgiye göre bugüne kadar tespit edildiği kadarıyla 16 yazarımızı ve 21 gazetecimizi kaybettik. Bu konuda kesin bilgi tabii ki enkazın kaldırılmasıyla birlikte kesinleşecek.

Kahramanmaraş, "Türkiye'nin edebiyat hafızası" ve "şiirin başkenti" olarak anılır. Çünkü Necip Fazıl Kısakürek, Nuri Pakdil, Sezai Karakoç, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Rasim Özdenören, Alaeddin Özdenören, Mehmet Akif İnan ve Ali Kutlay gibi edebiyatımızda önemli yeri olan şairlerimiz Kahramanmaraşlıdır.

Son depremden sonra Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan, yaptığı açıklamada, ölenlerin arasında TYB'nin Kahramanmaraş şubesinde görevli arkadaşlarının da bulunduğunu söyledi. Doğan, konuyla ilgili şu bilgiyi verdi:

"Şubenin kurucularından Ahmet Doğan İlbey, bir önceki şube başkanımız Fazlı Bayram, genç üyelerimizden Ferhat Ağca da depremde vefat etti. Sadece kendi şube mensuplarımız değil orada vefat eden başka yazarlar da var. Yaşar Alparslan, Oğuz Paköz, Ercan Kozanoğlu, Recep Şükrü Güngör, Fatma Vişne, İdil Övgün, Abdulkadir Özkan hepsi çok değerli yazarlarımızdı. Onlara da üzüldük ve taziye diledik. Allah rahmet etsin hepsine."

TYB Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan

Doğan, sadece edebiyatçı ve yazarların değil, her meslekten kıymetli insanların depremlerde vefat ettiğini kaydederek, "İnşallah yerine genç arkadaşlarımız yetişir ve onların geleneklerini devam ettirir." şeklinde konuştu.

Depremde hayatını kaybeden Kahramanmaraşlı yazarlara da işaret eden Doğan, "Usta yazarların izini süren, takip eden, onların geleneğini devam ettiren yazarlarımız da yetişiyor. Onlarla teselli buluyoruz, üzüntümüz bir nebze hafifliyor. Kahramanmaraş, eskiden beri, dergilerde ve gazetelerde eserleri yayınlanan, kitaplarıyla tanınan şair ve yazarların çok olduğu, âşık ve halk edebiyatı açısından da büyük şairlerin yetiştiği bir yerdir. Bu gelenek hala devam ediyor. Diğer şehirlerimize göre Maraş'ta çok sayıda yazar ve şair yetişiyor. Maraş edebiyatımızı zenginleştirmeye devam ediyor. Maraş'a, 'Edebiyat şehri' denilmesi boşuna değil. Bunu hak etmiş bir yer" değerlendirmesinde bulundu.

TYB düzenlediği ödül törenleri çoğunlukla Ankara ve İstanbul'da yapılıyordu. Fakat 2020 ödül töreni Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesinin ev sahipliğinde gerçekleşmişti. Ödül verilen isimler arasında Ahmet Doğan İlbey de vardı.

TYP Şeref Başkanı, o yıl ödülün Ahmet Doğan İlbey’e verilmesi konusunda da şunları aktardı; “İstanbul'da bir dergide köşe yazıları yayınlanıyordu ve yazılarını buradan takip eden arkadaşlarımız, 'Bu sene Basın Fikir ödülünün ona verilmesi uygun olur.' dediler. O da Maraşlı. Biz onu tanıyoruz. Oradaki şubemizin kurucularından. Ödülü ona verdik, ama arkadaşlar, 'Bu arkadaş gelemez' dedi. Çünkü seyahate mani bazı rahatsızlıkları vardı. O yıl ödül töreni Maraş'ta yapıldı ve o arkadaşımıza da ödül beratını orada verdik. Gerçekten de Ahmet Doğan İlbey'in ödül beratı kendi ayağına gidilerek verildi. Allah rahmet etsin, çok sevdiğimiz, değer verdiğimiz bir arkadaşımızdı."

Azerbaycan edebiyatından yaptığı çevirilerle tanınan Abdülkadir Özkan, Maraş kültürü üzerine çalışmaları olan Mesut Akben, şair ve yazar Fazlı Bayram, Türkiye Yazarlar Birliği Kahramanmaraş Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi şair ve yazar Ferhat Ağca, edebiyat, politik kurgu, roman kategorilerinde eserler veren Ali Şanverdi, Şair İbrahim Kenger, İdil Övgün ve Fatma Vişne depremde vefat eden edebiyat dünyasından isimler.

Depremde kaybettiğimiz yazarlarda arasında, Kahramanmaraş’ın kültür elçisi olarak anılan Yaşar Alparslan da bulunuyor. Alparslan, şehrin geçmişinde yaşanan olay ve değerleri gün yüzüne çıkarılmasıyla biliniyor. Maraş doğumlu yazarın kitaplarından bazıları şöyle; Türk Edebiyatında Maraşlılar, Eski Maraş’ta Meslekler, Eski Maraş’ta Örf’ler, Adet’ler ve İctimai Hayat.

Ahmet Doğan İlbey 58 yaşındaydı. Yazar, eşi Hatice Doğan’la birlikte depremde yıkılan evinin enkazında kaldı. İlbey, 1980’li yıllarda Yeni Düşünce, Dolunay olmak üzere birçok kültür, edebiyat ve fikir dergilerinde yazmaya başlamıştı. 2010 yılından itibaren www.marasgundem.com.tr, TYB web sitesi ve Yenisöz gazetesinde yazılar yazdı. Denemelerini Bir Hüzünbazın Tahrir Defteri adlı kitabında toplayan yazar, TYB’nin Basın Fikir dalında ödülüne lâyık görülmüştü.

Ahmet Doğan İlbey

Depremin ilk gününden beri haber alınamayan yazar Recep Şükrü Güngör’den 9 Şubat 2023 günü ölüm haberi alındı. Pınarbaşı Mahallesi’nde bulunan evi depremde yıkılan yazarın eşi ve bir çocuğu da enkazdan kurtulamadı. İlk hikâye kitabı Yüreğimin Mevsimi’ni 2001 yılında yayımlayan yazar, bugüne kadar sekiz hikâye kitabı yayımlamıştı. Kitaplarından birinin ismi de Yas Ayini’ydi.

20 yıl gibi uzun zamandır çıkmaya devam eden Alkış dergisinin sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni, hem doktor hem de yazar Oğuz Paköz de depremde hayatını kaybeden yazarlardan. Yazar Ankara’da dünyaya geldi ve eşinin memleketi olan Kahramanmaraş’ta yaşıyordu.

Öykücü Ercan Kozanoğlu da Alkış dergisinin yazarlarındandı. Depremde hayatını kaybeden Kozanoğlu, öykü yazmanın yanı sıra müzikle de ilgileniyordu.

Recep Şükrü Güngör

TYB Genel Başkanı Musa Kazım Arıcan ve bazı yönetim kurulu üyelerinin deprem sabahı yola çıkarak bölgeye gittiklerini ve depremzedelere yardım çalışmalarına katıldıklarını vurgulayan Doğan, "Böyle büyük ve bütün milleti etkileyen felaketler, memleketimizde cereyan ediyor. Biz bu felaketleri yazma konusunda ya biraz beceriksiziz ya da geçince hemen unutuveriyoruz. Aslında bunların yazılması lazım. Erzincan depreminden bugüne kadar birçok deprem atlattık. Adapazarı depremi bundan önceki büyük depremdi. Aradan bir zaman geçince unutuluyor. Bunların yazılması, hikâyesinin, şiirinin, romanının yazılıp hatırda kalacak şekilde literatüre geçirilmesi lazım. Depremi hissetmiş olan genç yazar arkadaşlarımızın en azından günlüklerini, intibalarını yazmaları lazım. Tabii daha ciddi büyük edebi eserler de yazmalarını temenni ederiz. Yazılan kalıyor, yoksa unutuluyor." dedi.

TYB Genel Başkanı Arıcan: “Herkes devlet benim demeli” Her bir kamu kurumu en üst yöneticisinden memuruna varana kadar devlettir. Her bir sivil toplum kuruluşunun başkanı, yönetim kurulu üyesi, mensubu devlettir. Kimse devleti yerde, gökte aramamalı. Devlete vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes devlettir.

Türkiye'yi yasa boğan deprem felaketinde 7 gün geride kaldı. Kahramanmaraş merkezli 2 şiddetli deprem, 10 ilde büyük yıkıma neden oldu. Can kayıplarının giderek arttığı afette, arama-kurtarma ekipleri canla başla çalışmaya devam ediyorlar.

Yaşar Alparslan

Depremin duyulduğu ilk saatlerde Hatay’a giden ve beş gün orada yapılan çalışmaları yerinde gören Türkiye Yazarlar Birliği Genel Başkanı Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan ve basın yayın organlarında habere konu olan, dezenformasyon içerikli paylaşımlara ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Depremin ilk günü hatta ilk saatinden itibaren bazı çevreler tarafından dezenformasyon faaliyetiyle halkımızın yanlış bilgilendirildiğini belirten Arıcan; “Devletimizin, tüm kurumları, kuruluşları, personeli, aracı, gereci, imkânlarıyla felaket yerinde olmasına rağmen asrın felaketinin ilk anından itibaren eleştirinin boyutunu aşan, ahlâki olmayan kirli bir nefret söylemi oluşturanlar var. Sosyal deprem çabası var. Esefle belirtmek gerekir ki kötülerin sesi daha çok çıkıyor. İyiler daha çok sessiz sedasız işlerine bakıyorlar. Ne yazık ki kin, nefret ve öfke ile bu acı günde bile ekran şövalyeliği, sosyal medya kovboyluğu yapanlar çok. Bilgi güvenliği şart. Emin olmadığımız hiçbir bilgiyi yaymamalıyız. Eleştirel düşünmek kritik ve analitik bakmak zorundayız bu süreçte. Bu her şeyi gelişi güzel karalamak, her şeye saldırmak demek değildir. Bilgi kirliliğine alet olunmamalı. Eleştirel olmak kritik, analitik bakmaktır. En olumsuz hadiseleri çok iyi analiz ve kritik ettikten sonra inanmak ve kabul etmek gerekir. Aksi takdirde algı operasyonlarına maruz kalırız.” diye konuştu.

Ferhat Ağca

Türkiye Gazeteciler Federasyonu (TGF) Genel Başkanı Yılmaz Karaca, şu ana kadar 21 gazetecinin vefat ettiğini ve 17 gazetecinin birinci derecede yakınının hayatını kaybettiğini söyledi. Depremde hayatını kaybeden gazeteciler: Ayşe Figen Arlı, Aziz Çevlik, Burak Alkuş, Burak Milli, Gökhan Alkan, Hidayet Özdemir, İskender Korkut, İzzet Nazlı, Kemal Öner, Meltem Özgen, Muhammed Akan, Mustafa Yüzbaşıoğlu, Neşet Alkan, Ruhi Akan, Yunus Emre Doğan, Zübeyir Pektaş, Erhan Yılmaz, H.Seid Okay, Mehmet Tekin, Berkay Akay, Fatih Nalbantbaşı.