ABD; Irak'tan çekiliyor mu?

Washington ve Bağdat, Irak'taki koalisyon güçlerinin 2026 yılı sonuna kadar ülkeden çekilmesi konusunda sonunda bir anlaşmaya vardı gibi görünüyor. Pentagon, konuyu görüşen ve adı açıklanmayan iki üst düzey ABD'li yetkilinin arka plan brifingini yayınladı. Planın ilk etabı, yabancı kuvvetlerin önümüzdeki Eylül ayına kadar Bağdat, batı Irak ve ülkenin diğer bölgelerinden ayrılmasını öngörüyor. İkinci etapta ise Erbil kentindeki birliklerin ertesi yılın sonuna kadar geri çekilmesi bekleniyor.

Yönetim yetkilisi, çekilme planının ana hatlarının tamamlandığını söyledi. Ancak özellikle “koalisyonun diğer üyeleriyle bazı son ayrıntıların çözülmesi gerekiyor” diye ekledi. Askeri yetkili ise anlaşmanın kamuoyuna duyurulmasının önümüzdeki hafta yapılabileceğini düşünüyor. Yönetim yetkilisi, "DEAŞ kesinlikle ciddi bir şekilde yenildi ancak biz DEAŞ'in kalıcı bir şekilde yenildiğinden emin olmak istiyoruz çünkü tehdit devam ediyor." ifadelerini kullandı.

Ayrıca metne göre ABD güçlerinin Suriye'deki Amerikan birliklerini desteklemek için Irak'ı kullanmaya devam etmesine izin veriliyor. Hatta 2026'dan sonra bile, yeni bir ikili güvenlik anlaşması kapsamında Suriye'de konuşlu Amerikan birliklerine danışmanlık ve lojistik destek sağlamak için küçük bir ABD gücünün muhtemelen Irak'ta kalacağı anlaşılıyor. Irak güçleri ise terör karşıtı faaliyetlerde ABD özel operasyon kuvvetleri ve danışmanlarından daha az doğrudan yardım alarak faaliyet gösterecek. ABD'nin Irak ordusuna hava desteği sağlayıp sağlamayacağı ise belirsiz.

Bağdat ile Washington neredeyse bir yıldır geri çekilme konusunu müzakere ediyordu. Iraklı siyasetçiler ve direniş gruplarının ABD güçlerinin çekilmesi yönündeki baskısı altındaki Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, 2022'de göreve geldiğinden bu yana koalisyona son verilmesi çağrısında bulunuyor.

Başbakan sadece dört gün önce Bloomberg'e verdiği röportajda tartışmalara değinerek, "Uluslararası koalisyonun Irak'taki misyonunun sona erdirilmesi, hükümet programının bir parçasıdır. Misyonunun bitiş tarihini yakında duyuracağız. Artık varlık gerekçesi bitti. Irak, savaş sürecinden istikrar aşamasına geçti." dedi.

Sudani, ABD'nin başlıca bahanesi terör örgütü hakkında ise şunları kaydetti: "Bugün Irak, 2014'teki gibi değil. DEAŞ, devlete karşı bir tehdit oluşturmuyor. Irak dönüşüme uğradı. DEAŞ'ın mağaralarda ve çöllerde saklanan bireyler olarak varlığı, istikrar ve güvenliğe tehdit oluşturacak düzeyde değil."

Geri çekilme tartışmalarının zirve yaptığı Ağustos ayının son günlerinde ABD, ortak bir operasyonda Irak'ın batısında 15 DEAŞ militanının öldürüldüğünü açıklamıştı. Operasyonda yedi ABD askerinin yaralandığı da duyurulmuştu. Irak Parlamentosu Güvenlik ve Savunma Komitesi Üyesi Ali el-Bindavi, ABD kuvvetlerinin operasyona katılımından duyduğu şaşkınlığı dile getirerek şunları söylemişti: “Hükümet, Irak’taki yabancı güçlerin savaşçı olmadığını ve amaçlarının sadece tavsiye ve eğitim vermek olduğunu her zaman teyit ediyor. Bu askerlerin yaralandığını duyurmak şu anda Amerikan tarafının siyasi amaçlarına hizmet ediyor. Washington, Irak güvenlik güçlerinin hâlâ uluslararası koalisyonun desteğine ve varlığına ihtiyaç duyduğu mesajını vermek istiyor.”

Bölgedeki ABD askeri operasyonlarını denetleyen Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Ağustos baskınından sonra yaptığı açıklamada, “DEAŞ bölge, müttefiklerimiz ve anavatanımız için bir tehdit olmaya devam ediyor.” demişti. CENTCOM'un başındaki Orgeneral Erik Kurilla Mart ayında, ABD güçlerinin Irak'ın güvenliği sağlanmadan ayrılması halinde “DEAŞ'ın geri dönüşünün neredeyse garanti altına alınacağını” iddia etmişti.