Harika Çocuk Yasası

Kültür ve Turizm Bakanı Mepmet Nuri Ersoy, TBMM deki bütçe görüşmelerinde kamuoyunda “Harika Çocuk Yasası” olarak bilinen, güzel sanatlarda üstün yetenekli çocukların devlet tarafından yetiştirilmesini amaçlayan kanunun yeniden gözden geçirileceğini açıkladı.

Bakan Ersoy’un açıklamalarının ardından kanunla ilgili yapılan çalışmada sona gelindiği öğrenildi.
Güzel Sanatlar Genel Müdür Yardımcısı Enver Merallı, bütün ayrıntıların çalışıldığını kaydetti. Merallı, üstün yetenekli çocukların okul öncesinden itibaren tespit edilip, sistemli bir şekilde takip edileceğini belirtti.

Desteklerin nasıl olacağına ilişkin de bilgi veren Merallı, “Sağlanacak desteklerin altını doldurmaya çalışıyoruz. Yurt dışında eğitim göreceklere, yurt içinde eğitim verilecek olanlara ne şekilde destek vereceğiz? Ailelerine kadar bütün detayları planlıyoruz.” dedi.

Yurt dışında eğitim görecek olan öğrencilerin aileleriyle beraber taşınması gibi pek çok konunun çerçevesinin belirlendiğini vurgulayan Merallı, “Aileleriyle beraber taşınması, ev kira yardımı yapılması gibi her şeyin çerçevesi belirleniyor. Onların yurt dışındaki takipleri, buradaki okuldaki takipleri, dönem içindeki sınavların sonuçları, okula devamlılıkları, provaları, etüt çalışmaları hepsi takip edilecek. Varsa eksikliklerinin giderilmesi, ailenin ilgisi gibi bütün detaylar planlanıyor” ifadelerini kullandı.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Olten Filarmoni Orkestrası Sanat Koordinatörü Akgün Çavuş,sanatçının yetişme sürecinin uzun ve zorlu bir süreç olduğunu kaydetti;

“Bir sanatçının yetişmesi uzun ve zorlu bir yolculuk gerektiriyor. Küçük yaşta enstrümanını eline alarak bu yolda adım atan bir sanatçının ciddi bir disiplin içinde çalışması, mücadele etmesi ve bu mücadelenin sonucunda başarılı olması gerekiyor. Daha sonra da ülkesini uluslararası platformlarda temsil etmek, gerçekten kolay bir süreç değil. Sanatın içeriği ve derinliği, içine girdikçe kaybolduğunuz bir okyanus gibidir. Sanatçı yetiştirmek için aile ve vakıfların desteği çok önemlidir.”

Harika Çocuk Yasasının yeniden yürürlüğe konması gerektiğini belirten Çavuş, “Birçok ülke, sanatçılarının yetişmesi için onlara yurtdışında eğitim imkânı tanıyor ve devlet desteği sağlıyor. Günümüzde, devletimizin bu konuda desteğinin artması ve özellikle Harika Çocuklar Yasası'nın yeniden gündeme getirilmesi büyük önem taşıyor. Umarım kısa zamanda Harika Çocuklar Yasası yeniden işletilir ve ülkemizin yetenekli çocukları Avrupa'nın prestijli yerlerinde eğitimlerine devam ederler.” değerlendirmesini yaptı. Çavuş, “Yeni İdil Biretler, Suna Kanlar, Gülsin Onaylar, Fazıl Saylar ancak bu şekilde yetişebilir. Bu mücadelenin en önemli parçalarından biri budur” ifadelerini kullandı.

İnönü Vakfı’nın internet sitesinde yer alan bilgilere göre 1946 yılında genç piyanist ve eğitimci Mithat Fenmen, Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrası başkemancısı Orhan Borar’la beraber Cebeci’deki Ankara Devlet Konservatuarı salonunda verdiği bir konserin bitiminde Fenmen “Şimdi size bir sürprizimiz var” diyerek 4 yaşındaki İdil Biret’i sahneye çıkardı. Piyano sandalyesinin alçak kalması nedeniyle sandalyeye nota kağıtları kondu. Üç parça çalan Biret, kendisini herkese hayran bıraktı.

Üstün yetenekli isimlerden bir diğeri ise Suna Kan’dı. 11 Haziran 2023 tarihinde hayatını kaybeden Suna Kan, Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrasında keman çalan Nuri Kan’ın kızıydı.

Cumhurbaşkanı İsmet İnönü , Nuri Kan’ın kızı Suna Kan’ın yeteneğini öğrenmiş ve onu tanımak istemişti. Konser arasında Suna’yı İnönü ile tanıştırmışlardı. 1946 yılı haziran ayında gerçekleşen Suna Kan’ın ilk konserine İnönü gelememişti ama eşi Mevhibe İnönü dinleyiciler arasındaydı.

Üstün yeteneklerin keşfedilmesinin ardından harika çocukların yurtdışında eğitim görmesi için yasal düzenleme yapılması gündeme geldi.

Harika Çocuk Yasası ilk defa 7 Temmuz 1948’de “İdil Biret ve Suna Kan'ın yabancı memleketlere müzik tahsiline gönderilmesine dair kanun” adıyla çıkarıldı. Ancak daha sonra yasa düzenlenerek “Güzel Sanatlarda Fevkalade İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Yetiştirilmesi Hakkında Kanun” şeklinde 15 Şubat 1956 tarihinde TBMM’de kabul edildi.

Bugüne kadar bu yasa kapsamında İdil Biret, Suna Kan, Hasan Kaptan, Gülsin Onay, Hüseyin Sermet, Fazıl Say, Burçin Büke, Tuluyhan Uğurlu gibi isimler yurtdışında eğitim gördü.