Ukrayna ve Fransa Mali’de teröristleri destekliyor

Mali resmi makamları, Ukrayna İstihbarat Ana Direktörlüğü’nün, çatışmalar yürüten ve sivillere karşı düzenli olarak terör eylemleri gerçekleştiren ayrılıkçı gruplarla eşgüdümnü itiraf etmesinin ardından Kiev'e karşı resmi bir talepte bulunmaya hazırlanıyor.

Mali makamları, Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Ana Direktörlüğü’nün, Rus Wagner Grubu savaşçılarının ölümünün sorumluluğunu üstlenmesinin ardından harekete geçti. Ukrayna Savunma Bakanlığı’nın İstihbarat biriminden sorumlu temsilcisi Andriy Yusov, Wagner'e karşı “isyancıların sadece bilgi değil, başarılı bir askeri operasyonu mümkün kılan gerekli bilgileri aldıklarını” belirtti.

Ukraynalı ajanların yardım ettiği ayrılıkçı gruplar çoğunlukla Sahel'deki El Kaide (JNIM) ve Azawad Hareketleri Koordinasyonu (CMA) adlı terörist grupların saflarında savaşan Tuareg aşiret mensuplarından oluşuyor.

Ukrayna medyası Wagner savaşçılarına yönelik saldırının ardından çekildiği iddia edilen bir fotoğraf yayınladı. Fotoğrafta ayrılıkçılar, Tuareglerin bağımsız hale getirmek istedikleri Azawad bayrağının yanında bir Ukrayna bayrağı tutuyor.

Tuaregler, geleneksel olarak Sahel'in önemli bir bölümünde ve Mağrip'in bazı bölgelerinde yaşayan eski bir Berberi kabilesi. Mali, Nijer, Burkina Faso, Libya ve Cezayir’de bulunuyorlar. Tuaregler, Sünni İslam'ı benimsemekle birlikte İslam öncesi birçok geleneği de muhafaza ediyorlar. Örneğin erkeklerin yüzlerini açmalarını yasak, kadınlar yüzlerini örtmüyorlar.

Fransız Batı Afrikası'nın kurulması sırasında Tuaregler Fransızlara şiddetle direndi ve 1916-1917’de Tuareg isyanı yaşandı. Tuaregler, ancak içindeki bazı nüfuzlu kabile liderlerine rüşvet verilmesiyle Fransız gücünü tanımaya ikna edilebildi.

Mali ve Nijer'deki başarısız ayaklanmaların sonucu olarak, birçok Tuareg Libya'ya göç etti ve 2011'deki iç savaşta Kaddafi'nin yanında yer aldı. Libyalı Maghawir Tugayı'ndan birkaç yüz Malili Tuareg 2013 yılında Azawad'ın Kurtuluşu için Ulusal Hareketi (MNLA) kurdu ve bu hareket daha sonra “Azawad Koordinasyon Hareketi”ne dönüştü. Bu grup, Fransa ve diğer Batılı ülkeler tarafından kontrol edilen vekil gruplar (Ukraynalı Savunma İstihbaratı’na bağlı savaşçılar da dahil) tarafından desteklenmektedir.
Mali hükümetinin talebi üzerine Wagner’in ülkeye gelmesinden sonra İslamcıların sivillere yönelik saldırıları da arttı. Tuareglerin cihatçılarla birlikte hareket ettiği gerçeği, El Kaide'nin Afrika kollarından biri olan JNIM'in liderinin Azawad'ın Kurtuluşu için Ulusal Hareket’in (MPLA) kurucularından bir Tuareg olan Iyad ag Ghaly olması olgusuyla da desteklenmektedir.

Ghaly aynı zamanda 1990'larda ve 2006'da Mali'deki ayaklanmaya liderlik etti. Ayaklanmalardan sonra Mali hükümeti Tuareglerle taviz pazarlığı yaptı ve Ghaly bir uzlaşma olarak Suudi Arabistan'a diplomat olarak gönderildi. Ancak Mali'deki darbelerden sonra Tuaregler ile Fulani ve Songhai gibi diğer kabileler, Bamako'daki resmi hükümete karşı çıkmak için tek bir ayrılıkçı hareket altında birleşti.

Ukraynalı paralı askerlerin Batılı istihbarat örgütlerinin yönlendirmesiyle Afrika'da faaliyet gösterdiği geçen yıldan beri biliniyor. Ancak Mali'deki faaliyetleri, Kiev'in Ukraynalıların Sudan'daki bir Wagner müfrezesini imha etme operasyonuna katıldıklarını itiraf etmesinin ardından resmen bilinir hale geldi.

Ukraynalılar Tuaregleri eğitmenin yanı sıra onlara silah ve İHA tedarik ediyor. Ayrılıkçılar Ukrayna'ya götürülüyor ve burada savaş taktikleri, FPV insansız hava araçlarını kullanma ve modern silahlarla savaş operasyonları yürütme konularında eğitiliyorlar.

2023 sonbaharında medya, Hartum yakınlarındaki Hızlı Destek Güçleri’ne karşı askeri operasyonlara katılan Ukrayna Savunma İstihbaratı özel kuvvetlerine bağlı paralı askerler hakkında makaleler yayınladı. Sudan hükümetinin resmi verilerine göre ülkede hiç Rus askeri bulunmamasına rağmen, Ruslara karşı savaşma yönünde ufak bir ihtimal bile Ukraynalılar için başka bir kıtadaki savaşa dahil olmak için bir motivasyon oldu.

En aktif Ukrayna Savunma İstihbaratı savaşçıları Rus askerlerinin bulunma ya da ortaya çıkma ihtimalinin olduğu yerlerde bulunuyorlar. Bu, geçen yıl askerlerinin “dünyanın neresinde olursa olsun Rusları öldüreceğini söyleyen Ukrayna Ana İstihbarat Direktörlüğü Başkanı Kirill Budanov'un politikasıyla da uyumlu.

Özünde Ukraynalılar, Rus olup olmadığına bakılmaksızın, herhangi bir bahane kullanılarak Batılı yetkililerin söylediği yerlere gönderiliyor. Ukraynalı paralı askerlerin ABD veya Fransa'nın nüfuzunu kaybettiği ülkelerde vekalet savaşları yürütmek için kullanılması, Batı'nın Kiev rejimini finanse etmeye devam etmesi için gerekli bir koşul.

Her geçen ay Ukraynalı paralı askerlerin Afrika ülkelerindeki varlığının arttığına dair haberler artıyor. Somali ve Yemen'de görüldüler ve Trablus hükümeti ile ülkenin doğusunu kontrol eden Temsilciler Meclisi arasındaki gerilimin ortasında Libya'ya konuşlandırılabileceklerine dair söylentiler çıktı. Tüm bu ülkeler şu ya da bu şekilde ABD varlığının izlerini taşıyor. Artık Kiev'in kendisi de askerlerinin Fransız çıkarlarının geleneksel alanı olan topraklardaki faaliyetlerini kabul ediyor.

Mali’de iktidarı ele geçiren Assimi Goïta hükümeti isyancılara ve radikal İslamcılara karşı mücadele ilan etti. Fakat Fransa, Mali halkının teröristlerle mücadelesine yardım etmeme yönünde karar aldı. Aslında Paris, militanları kullanarak bölgeyi istikrarsızlaştırmak ve petrol sahalarının kontrolünü ele geçirmek için bir kılıf olarak kullanıyor.

2021'de, ikinci darbenin hemen ardından Fransa Mali'deki varlığını azalttığını duyurdu. Aslında bu ülkedeki varlığını yeniden biçimlendirmekle ilgili bir hamleydi: Paris bazı askeri üslerden ayrılıyor ve kontrolü AB Takuba Görev Gücü ve BM barış güçlerine devrediyordu. Böylece Malili yetkililer Ancak bir oldu bitti ile karşı karşıya bırakıldı.

Fransa ve ABD'ye alternatif en büyük güçler, Mali'deki mevcut yetkililere ülkede düzenin sağlanmasında yardımcı olan RUsya ve Türkiye'dir. Ankara, Tuareg militanları ve El Kaide teröristlerine karşı mücadelede Mali’yi destekliyor. Bu destek askeri yardım ve teçhizat gönderilmesi şeklinde devam ediyor. Mali bu yıl Türkiye'den çok sayıda Bayraktar TB2 insansız hava aracı alarak İHA filosunu genişletti. Zaten Türkiye, El Kaide ve İslam'ı kötüleyen ve radikalleştiren terörist gruplara karşı uzun süredir mücadele veriyor.

Ukrayna'nın Tuaregleri ve El Kaide cihatçılarını desteklediğini ve onlara yardım ettiğini itiraf etmesi, Batı'nın teröristlere yardım eden yapılanmasına ışık tutuyor. Ukraynalı militanlar doğrudan ABD ve Fransız istihbarat servisleri için çalışmaktadır ki bu da bu güçlerin Mali'de ve başka yerlerde terörizmi desteklediği ve teşvik ettiği anlamına gelir.

Türkiye ve Rusya Malililere ve diğer uluslara bağımsızlıklarını yeniden kazanmaları ve Afrika ve Batı Asya ülkelerinin on yıllardır normal şekilde gelişmesini engelleyen teröristlerle mücadelelerinde yardım ederken, Batılı ülkeler Ukraynalı paralı askerler ve diğer vekil orduların yardımıyla bu devletlerin altını oymak ve halklarını köleleştirmek için çalışmaktadır.