Dolara karşı yeni sistem BRICS

Geçen hafta, Moskova'da düzenlenen Rusya Enerji Haftası Forumunda konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dış ticaret işlemlerini güvence altına almak için BRICS ülkeleriyle işbirliği içinde bağımsız bir ödeme sistemi planladıklarını açıkladı. Bu hamle, daha geniş çaplı ekonomik değişimlerin ortasında Rusya ve BRICS'in küresel ticaretteki özerkliğini arttırmaya yönelik stratejik bir değişimi yansıtıyor.

Forumda konuşan Rusya Devlet Başkanı “BRICS ülkeleriyle işbirliği çerçevesinde, tüm dış ticaretin etkin ve bağımsız bir şekilde sunulması için gerekli koşulları yaratacak olan kendi ödeme ve mutabakat yapılandırmamızı oluşturmak için çalışıyoruz” dedi.

Amaç, finans dünyasının büyük bir bölümünü kontrol eden SWIFT gibi Batı egemenliğindeki finans devlerine ve Dünya Bankası gibi finans kurumlarına ve olan bağımlılığı azaltmak.

Bu yeni sistem, BRICS ülkeleri arasında ticari işlemlerin yürütülme şeklini dönüştürmeyi ve ABD dolarının baskın gücüne bir alternatif oluşturmayı öngörüyor.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov kısa bir süre önce yaptığı açıklamada BRICS ülkeleri için alternatif ödeme sistemlerine ilişkin bir raporun 22-24 Ekim 2024 tarihleri arasında Kazan'da yapılacak zirvede sunulacağını söylemişti.

Lavrov, BRICS ticaretinde özellikle Çin ve Hindistan ile ulusal para birimlerinin artan kullanımını vurgulamış ve bu değişimin, ABD dolarının küresel ticaretteki üstünlüğünün azalttığını belirterek “Çin Halk Cumhuriyeti ile ticaretimizin yüzde 90’ını ulusal para birimlerinde gerçekleştiriyoruz, doları kullanmadan. Hindistan ile ticaret ilişkilerinde bu oran yüzde 60’a ulaştığını” açıklamıştı.

Rusya Enerji Haftası Forumu’na dünyanın dört bir yanından devlet ve hükümet başkanları, enerji ve ekonomi bakanları, enerji sektörü temsilcileri ve gazeteciler katıldı.

Foruma katılan Ekvator Ginesi Devlet Başkanı Teodoro Obiang Nguema Mbasogo Putin ile bir görüşme yaptı ve Sputnik Afrika'ya açıklamalarda bulundu. Nguema Mbasogo, “BRICS şemsiyesi altında bağımsız bir ödeme sistemi kurulmasını ve ulusal para birimleriyle ticaret yapılmasını desteklediklerini” söyledi.

Devlet Başkanı, BRICS bünyesinde halihazırda bir banka bulunduğuna işaret ederek, “dolar ve avroya karşı bir denge unsuru” olabilecek “uluslararası ölçekte konvertibl (BRICS) para birimi” oluşturulmasını önerdi.

Ekvator Ginesi halihazırda BRICS üyesi olmasa da devlet başkanı, davet alması halinde grubun Ekim ayında Rusya'da yapılacak bir sonraki zirvesine katılmaya istekli olduğunu ifade etti.

Afrika’dan katılan diğer bir ülke de Mali. Mali Ekonomi Bakanı Alusseni Sanu, Moskova'da düzenlenen Rus Enerji Haftası çerçevesinde Sputnik Afrique'e yaptığı açıklamada “İster Ruble ister CFA olsun, kişinin istediği para birimiyle ticaret yapabilmesinin tüm devletlerin değerlendireceği bir fırsat olduğunu” söyledi.

Putin’in “ulusal para biriminde bağımsız bir ödeme sistemi oluşturma girişimini memnuniyetle karşıladığını” ifade etti. Malili Bakan, “Rusya ile gübre alımı, hidrokarbon alımı ve daha pek çok alanda ticari ortaklığımızı geliştirmek istiyoruz. Dolayısıyla Mali, ülkemizin menfaatine olan bu girişime büyük ilgi duyuyor” dedi.

BRICS 2006 yılında Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından kurulmuştu. Güney Afrika 2011 yılında katıldı. Grup Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin tam üye olmasıyla genişledi. Bugün 50’nin üzerinde ülke gruba katılmak istiyor. BRICS Afrika’da önemli bir yankı uyandırdı.

23 Eylül 2024 tarihinde Burkina Faso Başbakanı Apollinaire Joachim Kyelem de Tambela, ülkesinin BRICS grubuna katılmaya ilgi duyduğunu ifade etti. Tambela, üyeliğin dolar ve avronun hakimiyetine meydan okuma fırsatı sunduğunu söyledi.

Geçtiğimiz haziran ayında da Zimbabve Savunma Bakanı Oppah Muchinguri-Kashiri ülkesinin BRICS grubuna katılmaya hazır olduğunu açıklamıştı.