BÖLÜCÜLÜĞE ‘OLUR’ VERECEKLER

HDP’nin Kılıçdaroğlu ve Millet İttifakı’na şart olarak sunduğu “Adalete, Demokrasiye, Barışa Çağrı Deklarasyonu” başlıklı tutum belgesi Eş Genel Başkanlar Pervin Buldan ve Mithat Sancar tarafından 27 Eylül 2021’de Ankara Hilton Otel’de duyuruldu. Belge “Güçlü demokrasi”, “Tarafsız ve bağımsız yargı”, “Kayyım rejimi değil halk iradesi”, “Kürt sorununda demokratik çözüm”, “Barışçı dış politika”, “Kadına özgürlük ve eşitlik”, “Ekonomide adalet”, “Kamu yönetiminde liyakat”, “Doğaya saygı”, “Gençler için özgür yaşam” ve “Demokratik anayasa” ara başlıklarıyla 11 maddeden oluştu. İlk bakışta herkesin kabul edebileceği bir programmış gibi duran belgede bölücülüğün maddelerin satır aralarına yedirildiği görüldü.

ÖZERKLİĞE ATIF

HDP’lilerin pek çok yerde yaptığı açıklamalarda bu taleplerin, yerel yönetimlere özerklik, belediyelerdeki kayyumların sona ermesi, terörle mücadele operasyonlarının durdurulması, Suriye'den çekilme, yeni açılım süreci, çok kimlikli anayasa, uluslararası hukukun Öcalan ve PKK'lı tutuklular kararlarına riayet, KHK’lıların geri döndürülmesi gibi somut işleri aktardığı belirtiliyor. “Güçlü demokrasi, aynı zamanda yerinden ve yerelden yönetim anlayışını gerektirir. Bu nedenle kuvvetler ayrılığının yerele doğru genişletildiği, yerel yönetimlere yetki ve kaynak devrinin güvence altına alındığı, yerel katılım mekanizmalarının işlediği güçlü bir yerel demokrasi olmadan güçlü demokrasiyi inşa etmek mümkün değildir.” ifadeleriyle Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı işaret ediliyor.

AÇILIM VE ANADİL TALEBİ

Yeniden açılım ve Kürtçe anadilde eğitim talebi şöyle sunuluyor: “Meclis, diyalog ve çözüm zeminini kurarak, demokratik müzakere yöntemleriyle tüm toplum için geleceğin kazanılmasına önayak ve odak olmalıdır. Bu çerçevede, başta anadili hakkı olmak üzere tüm evrensel kimlik haklarının tanınması için gerekli düzenlemelerin yapılması büyük önem taşımaktadır. Savaş politikaları, silah ve çatışma yöntemleri yerine, diyalog ve müzakere seçeneklerinin kendini tarihsel olarak dayattığı ve güncel olduğu aşikârdır. Bunun için Türkiye halklarının tümünün yararını ve geleceğini düşünerek, herkes özveride ve fedakârlıkta bulunarak adım atmalıdır. Sorunlarımızı şiddet aracılığıyla değil; konuşarak, müzakere ederek, diyalog yoluyla çözmek temel düsturumuzdur.”

ÇOK KİMLİKLİ ANAYASA

“Savaş politikaları”, “silah ve çatışma yöntemleri” gibi deyimlerin yer aldığı cümlelerle terörle mücadele operasyonlarının durdurulması isteniyor. “Bütçe kaynaklarının; saraylar, savaşlar, yandaşlar için değil, halkın ekonomik güvencesi için seferber edilmesi ilk adımlardır.” paragrafında güvenlik harcamalarının kısıtlama çağrısı yapılıyor. FETÖ ve PKK iltisakları nedeniyle kamudan el çektirilenlerin “liyakat” maskesiyle devlete geri döndürülmesi savunuluyor: “Kanun Hükmünde Kararnameler'le yaratılan hak gasplarının giderilmesi, kamuda işe alımda ve atamalarda her tür ayırımcılığa son verilmesi ve sadece liyakatın esas alınması gereklidir.”

Anayasadan “Türk milleti” tanımını çıkarmayı hedefleyen çok kimlikli anayasa önerisi ise şu sözlerle dile getiriliyor: “Sivil, özgürlükçü, yeni bir anayasa, gerçek anlamda bir toplumsal sözleşme Türkiye'de yeni bir başlangıcın ve demokratikleşmenin tacı olacaktır. Bu anayasa; farklı kültürlere, kimliklere, inançlara, anadillerine ve yaşam tarzlarına saygıya dayalı eşit yurttaşlığı esas almalıdır.”

İYİ PARTİLİ ERDEM'DEN HDP'YLE ORTAKLAŞMA

Bahadır Erdem

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Bahadır Erdem HDP’yle ortak noktalarının bulunduğunu ve bunların yeni söylenen şeyler olmadığını aktardı. Saadet Partisi Sözcüsü Birol Aydın da önceki gün “HDP’nin talep edeceği şeyler ülkede demokrasidir, adalettir, refahtır.” demişti. Önceki akşam Halk TV’de konuşan Bahadır Erdem şunları söyledi:

"Ben Selahattin Demirtaş'ın mektubu hakkında konuşmak istemiyorum. Çünkü siyasette böyle bir yöntem yok. Ama biz kendi düşüncelerimizi söylüyoruz. Açık söylüyoruz. AYM kararlarına uyulması, kayyum uygulamalarının demokrasiye aykırı olduğu yahut AİHM kararına uyarken iktidarın sevdiği ya da sevmediği tutuklu gibi bir ayrımın olamayacağını... Bunlar yeni söylediğimiz şeyler değil… Her siyasi parti milletin sesidir.”

HDP’NİN TALEPLERİ MUTABAKAT METNİNDE

CHP, İYİ Parti, DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’den oluşan Altılı Masa, 30 Ocak 2023’te seçim vaatlerinden oluşan Ortak Politikalar Mutabakat Metni’ni duyurdu.

Metinde, HDP’nin önemli talepleri Altılı Masa’nın kaleminden ifade edildi. PKK adının hiç geçmemesi dikkat çekti. ABD ve AB’nin “ifade özgürlüğü” adı altında PKK’ya nefes aldırma amacıyla Türkiye’nin terörle mücadele yasalarını değiştirmesini istediği bilinirken, “Terörle mücadelede, Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası örgütler bünyesinde kabul edilen belgeleri ve alınan kararları dikkate alan bir yaklaşım sergileyeceğiz.” taahhüdünde bulunuldu.

‘KAYYIMLARA SON VERECEĞİZ’

FETÖ ve PKK ilişkileri nedeniyle kamu görevinden el çektirilenler için yapılan düzenlemelere ilişkin, “Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerinden kaynaklanan mağduriyetlere son vereceğiz.” cümlesi yer aldı. Altılı Masa’nın vaatleri arasında, İçişleri Bakanlığının teröre destek veren ya da yolsuzluk yapan belediyelerde görevden uzaklaştırma ve kayyum atama yetkisini kaldırmak da sunuldu. “Yerel yönetimlerde seçme ve seçilme hakkını yok sayan kayyım uygulamalarına son vereceğiz.” denildi. “Merkezi yönetimin yerel yönetimler üzerindeki aşırı vesayetine son vereceğiz.” vurgusuyla merkezi-yerel yönetim ayrımı yapıldı ve “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı” benzeri bir yaklaşım sergilendi.