Memur ve emekli maaşları, 3600 ek gösterge derken gözler asgari ücrete zam yapılıp yapılmayacağına çevrilmişti. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Kabine toplantısının ardından alınan kararları açıklamak ve gündemdeki gelişmeleri değerlendirmek üzere toplantının ardından kameralar karşısına geçti ve milyonların merakla beklediği asgari ücret kararını kesin olarak açıkladı.

KARARI ERDOĞAN DUYURACAK

Erdoğan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na işveren tarafıyla görüşülerek asgari ücretin yeniden değerlendirilmesi talimatını verdiğini ifade ederek asgari ücrette rakamların bu hafta içinde netliğe kavuşup açıklanacağını söyledi. Erdoğan, “Yapılan artışın istihdamda herhangi bir olumsuz etkiye yol açmasına da meydan verilmeyecektir. Asgari ücret için talimat verdim. İnşallah en kısa sürede bu konuda müjdeli bir haberi işçilerimizle, emekçilerimizle paylaşmayı umut ediyoruz. Kamu çalışanlarımıza ve emeklilerimize enflasyon farkını zaten vereceğiz. Bu düzenlemenin 13,7 milyon emeklimizin tamamını kapsadığının altını çizmek istiyorum. Şu anda Çalışma Bakanım çalışmayı hafta sonuna varmadan inşallah bitirecekler ve ardından NATO görüşmelerinden döner dönmez bunu milletimle paylaşma fırsatını bulacağız” diye konuştu.

ASGARİ ÜCRET KOMİSYONU ÇARŞAMBA GÜNÜ TOPLANIYOR

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, ara zammı görüşmek için çarşamba günü saat 14.00’te toplanacak. Erdoğan’ın açıklamalarının ardından en çok merak edilen konu ise asgari ücrete ne kadar artış yapılacağı oldu. Vatandaşlar enflasyonun üzerinde bir artış beklerken ekonomistler bu beklentilere de açıklık getirdi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) “Piyasa Katılımcıları Anketi” sonuçlarına göre yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 64,59 oldu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi ise yüzde 37,91 olarak açıklandı. Ekonomistler enflasyon rakamlarında önümüzdeki aylarda yavaş yavaş çözülme yaşayacağını ifade ederken asgari ücrete yapılacak ara zam için şu anki enflasyonu baz alarak yapılacak bir artışın düşünülmemesi gerektiğini ifade etti. Yapılacak zammın yılın sonuna kadar olacak bir dönemi içerdiğinin altını çizen ekonomistler yıllık bazda enflasyonu baz alarak yüzde 14-20 arasında bir artışın söz konusu olduğunu ifade ediyor. Asgari ücrete yapılacak zam içinse ‘prim desteği’ formülünde birleşildi. Bu kapsamda yılsonundaki ‘Asgari Ücret Tespit Komisyonu’ toplantısına kadar kesintilerin tamamının veya bir kısmının devlet tarafından karşılanması değerlendiriliyor.

1625 LİRALIK ALAN

2022 yılında çalışanların alacağı asgari ücret tutarında ve bazı vergi uygulamalarında değişikliğe gidilmişti. 2021 yılında 2.825,90 TL olan asgari ücret 2022 yılında yapılan düzenlemeyle 4.253,40 TL’ye çıkarıldı. Bununla birlikte Asgari Geçim İndirimi, damga vergisi ve gelir vergisi uygulamalarında da değişikliğe gidildi. Şu anda işveren sadece prim kesintisi bulunuyor. Brüt asgari ücrette 760 lira prim kesintisi bulunuyor. İşveren açısından da 876 liralık prim maliyeti bulunuyor. Asgari ücrete ara zam durumunda işverene prim desteği en çok konuşulan formül olarak değerlendiriliyor.

2022 yılında çalışanların alacağı asgari ücret tutarında ve bazı vergi uygulamalarında değişikliğe gidilmişti. 2021 yılında 2.825,90 TL olan asgari ücret 2022 yılında yapılan düzenlemeyle 4.253,40 TL’ye çıkarıldı. Bununla birlikte Asgari Geçim İndirimi, damga vergisi ve gelir vergisi uygulamalarında da değişikliğe gidildi. 5.004,00 TL brüt asgari ücretin 750,56 TL’si işçiden alınan SGK primi olarak kesiliyor. Bunun yanı sıra işveren de sigorta primi ödemesi yapıyor.

Brüt ücrete yapılan eklemeler şu şekilde:

SGK primi işçi payı (Brüt ücret üzerinden 15,5) – 775,62 TL

İşveren İşsizlik Sigorta Payı (Brüt ücret üzerinden 2) – 100,08 TL

Sonuç olarak işveren için 2022 asgari ücret maliyeti 5.879,70 TL olarak karşımıza çıkıyor. Asgari ücret net rakam üzerinden bakıldığında kamunun elinde 1625 liralık bir alan olduğu ifade ediliyor. Bu durumda asgari ücretin 5 bin 878 liraya yükselebileceği belirtiliyor. İşverenin yükünün belli bir süre üzerinden tamamen alınıp, maliyeti işsizlik sigorta fonundan karşılayarak 5 bin 878 lira zam yapılmasının mümkün olduğu kaydedildi. Hatta Erdoğan’ın devreye girerek bu rakamın 6 bin liraya tamamlanabileceği ihtimali de gündeme geldi.

‘ENFLASYONA ETKİSİ YOK’

Asgari ücrette yapılacak zam oranının devlet tarafından karşılanmasının enflasyonist baskı oluşturup oluşturmayacağı konusuna da açıklık getiren ekonomistler, iç piyasadaki zayıflığa vurgu yaptılar. İhracatın ivmesi ile üretim ve satış yapıldığını belirten ekonomistler, bunun talebi dengeleyici bir rol oynayacağını, dış talepteki daralmanın iç talebin dolduracağını, dolayısıyla enflasyon üzerinde baskı yaratmayacağını dile getirdi.

SENDİKALARIN BEKLENTİSİ

Birleşik Kamu İş Konfederasyonu Başkanı Mehmet Balık, açıkladıkları açlık sınırı verisine dikkat çekerek, belirlenecek yeni asgari ücretin 6 bin 780-7 bin TL’nin altında kalmaması gerektiğini söyledi.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise, “Bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve en az yoksulluk sınırı (haziran ayı için 20 bin 818 TL) girebilmeli. Aksi halde, yapılacak kısmi iyileştirmeler yüksek enflasyon karşısındaki kayıpları gidermeye yetmeyecektir” diye konuştu.

‘HÜKÜMET VE İŞVERENLERİN AKLINDAKİ: 5 BİN TL’

Türk-İş’in bugün açıkladığı verilere göre, dört kişilik bir ailenin yalnızca bir aylık mutfak harcamasını ifade eden açlık sınırı, haziranda 6 bin 391 TL’ye yükseldi. Kira, fatura, ulaşım gibi bir ailenin aylık tüm harcamalarını kapsayan yoksulluk sınırı ise haziranda 20 bin 818 TL’ye çıktı.

Yeni asgari ücretin belirlenmesinde açlık ve yoksulluk sınırı rakamlarının dikkate alınması gerektiğini ifade eden Birleşik Kamu İş Konfederasyonu Başkanı Mehmet Balık, “Siyasi çevrelerden ve kulislerden, hükümetin ve işverenlerin kafasındaki yeni asgari ücret tutarının 5 bin TL olduğunu duyuyoruz. Resmi enflasyon bile yüzde 73,5” dedi.

“Bizim konfederasyonumuzun hesapladığı açlık sınırı haziranda 6 bin 779 TL’ye, yoksulluk sınırı ise 20 bin 140 TL’ye ulaştı” diyen Balık, “Belirlenecek asgari ücret de en az 6 bin 779 TL-7 bin TL aralığında olmalı” diye konuştu.

‘BİR EVE AYLIK EN AZ 20 BİN TL GİREBİLMELİ’

DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise, Sözcü’ye yaptığı açıklamada, “Asgari ücrete yıl başında yapılan yüzde 50’lik artışı, resmi ortalama enflasyondan düşerek yapılacak bir hesaplama gerçek kayıpları gidermekten uzak olacaktır. Enflasyon karşısındaki tüm kayıpların giderilmesi lazım” dedi.

Çerkezoğlu, “Sadece enflasyon farkı yetmez. En başta gıda enflasyonu dikkate alınmalı. Açlık ve yoksulluk sınırının geldiği seviyeler dikkate alınmalı. Ayrıca asgari ücret büyümeden, milli gelir artışından da payını alabilmeli” diye konuştu.

Belirlenecek asgari ücretin tutarına ilişkin ise “Bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve en az yoksulluk sınırı girebilmeli” diyen Çerkezoğlu, şöyle devam etti:

“Yılın ikinci ayından itibaren, enflasyon karşısında eriyen asgari ücretin ve tüm ücretlerin artırılması gerektiği çağrısında bulunuyoruz. Dolayısıyla yarın toplanacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun geç kalınmış bir toplantı yapacak.

Ayrıca, bu tür yüksek enflasyon dönemlerinde ‘asgari ücret yılda 4 kez belirlenmeli’ diyoruz. Yani 3 ay sonra da yıllık enflasyon göz önüne alınarak yeniden hesaplama yapılmalı.”