‘El esliha tehkim âle kelâm.’ Türkçesi, ‘Silahlar bütün sözlere hükmeder’… HAMAS’ın silahlı kararlılığı, binlerce yıllık tecrübeden süzülüp gelen bu Arap sözünü hayat içerisinde bir kere daha kanıtladı. İsrail, 1948’den bu yana işgal ettiği toprakları adım adım genişletti. Filistin Devleti’nin kabulüne giden yol ise HAMAS’ın iki yıl önce bugün başlattığı Aksa Tufanı Operasyonu’yla açıldı. Son iki yılda 20 ülke Filistin Devleti’ni tanırken, İsrail dünya kamuoyunda yalnızlaştı

İşgale karşı var olma savaşının en büyük dönüm noktalarından biri olan Aksa Tufanı Operasyonu, 2 yıl önce bugün yapıldı. O gün yaklaşık bin 200 İsrailli öldü ve 240’ı rehin alındı. O günden bugüne dünyanın değişmeyen tek gündemi Filistin oldu. İbrahim Anlaşmaları bozuldu. İsrail diplomatik anlamda izole oldu. Birçok ülke Filistin’i tanıma kararı aldı. İsrail Başbakanı Netanyahu’ya karşı protestolar arttı.

İŞGALE ANCAK SİLAHLA DİRENİLİR

Aksa Tufanı’nın verdiği en büyük tarihsel ders; işgalcilere karşı güçle, yani silahla karşı konulabileceği oldu.

HAMAS’ın başlattığı, ardından direniş güçlerinin destek verdiği Aksa Tufanı, Netanyahu’nun Gazze’yi işgal planına verilen bir yanıt olmuş oldu. 1948’den beri işgal devam ediyor. Sükunetin en yaygın olduğu dönemlerde bile İsrail işgalini sürdürdü. O yıllardan bugüne bakıldığında Filistin toprakları daha da işgal edildi ve kuşatıldı. Aksa Tufanı tam da bu anlayışı reddeden bir silahlı operasyondu. Aksa Tufanı’yla, İsrail’i masaya getiren direniş oldu.

ELDE EDİLEN KAZANIMLAR

Aksa Tufanı’ndan bu yana 20 ülke Filistin’i devlet olarak tanıma kararı aldı. Bu ülkelerin arasında Fransa, İngiltere, İspanya, Belçika, Norveç dikkat çekiyor. Bu tanınma İsrail’in izolasyonunu arttırdı. Bunun yanı sıra İsrail’in bölgede “meşruiyetini” sağlama amacıyla başlattığı İbrahim Anlaşmaları sekteye uğradı.

İsrail hapishanelerinde esir olarak tutulan yaklaşık 2 bin Filistinli serbest bırakıldı. Bu Filistinliler arasında direnişin önemli isimleri de vardı.

İÇ VE DIŞ CEPHEDE SORUNLAR

İsrail iki yıllık süreçte, ekonomik, siyasi, askeri ve diplomatik anlamda büyük kayıplar yaşadı. Dünya çapında İsrail karşıtlığı arttı. Birçok ülkede İsrail karşıtı eylemler 2 yıl boyunca devam etti. Aksa Tufanı sadece dışarda değil içeride de eylemleri ateşledi. Netanyahu’nun İsrailli esirlerin hayatını tehlikeye atan operasyonları ve Gazze’de yürüttüğü soykırım politikaları ülke içinde büyük tepkilere neden oldu. Netanyahu’ya muhalefet eden İsrailliler birçok kez eylem yaptı.

AĞIR ASKERİ KAYIP

İsrail ordusundan yapılan dünkü açıklamada, savaşta ağır asker kayıpları yaşandığını belirtildi. 7 Ekim 2023'ten bu yana İsrail ordusunda ölen asker sayısının bin 152'ye ulaştığı bildirildi. İsrail Ordu Radyosu'na göre, ölenlerin yaklaşık yüzde 42'si, yani 487 asker 21 yaşın altındayken, çoğunluğu düzenli asker ve bekar erkeklerden oluşan 141 askerin ise 40 yaşın üzerinde olduğu kaydedildi. Raporda ayrıca, çok sayıda ölümün toplumsal alanda geniş yankılar uyandırdığı, mağdurların ailelerinden 6 bin 500'den fazla kişinin "yaslılar listesine" eklendiği, bunların bin 973'ünün anne-baba, 351'inin dul, 885'inin yetim, 3 bin 481'inin ise kardeş olduğu belirtildi.

EKONOMİ BAŞ AŞAĞI GİDİYOR

İsrail’in ekonomik bilançosu da kötü durumda. İsrail, savaş harcamaları için ciddi bir bütçe artışı yaptı. Bu da büyük bütçe açığı yarattı. 2024 yılında bütçe açığı GSYH’nin yaklaşık yüzde 6,9’u seviyesine çıkmış durumda.

İsrail’in 2023’te savunma harcamaları 98,1 milyar şekel (yüzde 5,2 GSYH) iken, 2024’te bu sayı 168,5 milyar şekele yükseldi. 2023’te bütçe açığının yüzde 4 dolaylarında olduğu ifade ediliyordu. Toplam bütçe harcamaları da 2024 için üç ek bütçeyle artırılarak 513,7 milyar şekelden 620,6 milyar şekele çıkarıldı. Yani yüzde 21 oranında artış yapıldı.

2 yıllık süreçte, turizm sektörü ciddi darbe aldı; uçuş iptalleri, ziyaretçi sayısındaki düşüş, cruise gemilerinin İsrail limanlarını tercih etmemesi sıkça vurgulanıyor. İnşaat sektörü, özellikle sınır bölgelerinde ve işgücü kaybı nedeniyle düşüş yaşadı. Ayrıca Batı Şeria’daki Filistinli işçilerin sınırdan geçişinin sınırlandırılması, inşaat ve tarım sektörlerinde işgücü sıkıntısına yol açtı. Teknoloji şirketleri arasında yatırım ertelemeleri, operasyon aksaklıkları ve çalışan çağrıları şeklinde sıkıntılar gözlemleniyor. Bazı analizler, başlangıç şirketlerinin yüzde 70 kadarının operasyonel sorunlarla karşılaştığını belirtiyor.

SAVAŞI ÖLMEYİ GÖZE ALANLAR KAZANDI

Tüm bunların yanında ABD ve İsrail’in kaynaklarını Filistin’e karşı seferber etmesi, Rusya’nın Ukrayna cephesinde ilerleyişini hızlandırdı. Bu süreçte İsrail, Irak’ı ve Suriye’yi bölme projelerine yoğunlaşamadı. Hizbullah’ın silahsızlandırılması, Husi’lerin ortadan kaldırılması planları başarıya ulaşamadı. Batı Asya’nın ön cephesinde savaşan HAMAS, siperlerini düşmana bırakmadı. Dünyanın en büyük askeri gücünü arkasına alan İsrail’in, bölgenin hegemon gücü olma isteklerinin gerçekleşmeyeceği anlaşıldı. Savaşı silahı olanlar değil, vatanı için ölmeyi göze alanlar kazandı.