6-8 Ekim olaylarında neler yaşandı?

Eski adıyla Halkların Demokratik Partisi (HDP) olan DEM Parti, 6 Ekim’de Kobani bahanesiyle X (Twitter) üzerinden paylaştığı bir mesajla sokak protestosu başlatılması çağrısı yaptı. Çağrının ardından kitlesel eylemler başlarken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki iller başta olmak üzere 35 il, 96 ilçe ve 131 yerleşim yerinde barikatlar kurulup yollar kesildi. Olaylarda uzun namlulu silah, molotofkokteyli, havai fişek, taş ve sopalarla kamu binalarına, vatandaşların evlerine, iş yerlerine ve araçlara zarar verildi.

Sokağa çıkan YPG/PKK destekçilerinin şiddet olaylarında 2 polis şehit oldu, Diyarbakır’da Kurban Bayramı dolayısıyla yoksullara kurban eti dağıtan Yasin Börü ve üç arkadaşının da aralarında bulunduğu 35 kişi hayatını kaybetti, 435’i sivil, 326’sı güvenlik görevlisi 761 kişi yaralandı.

Yaşanan şiddet olayları sırasında 37 nitelikli adam öldürme, 29 adam öldürmeye teşebbüs, 3 bin 777 mala zarar verme, 25 alıkoyma, 395 hırsızlık, 15 yağma, 308 iş yeri ve konut dokunulmazlığını ihlal, 13 Türk bayrağını yakma, 7 Atatürk’ü Koruma Kanunu’na muhalefet suçu işlendi.

Terör örgütü destekçilerinin saldırıları sonucu çok sayıda kamu binası, ev ve iş yeri ile okul, Kur’an kursu, kültür ve sanat merkezi, müze ve yurt binasında hasar oluştu. Şiddet olaylarının devlete maliyeti 300 milyon liranın üzerinde olurken, olaylar nedeniyle zarar gören esnafa devlet tarafından yaklaşık 50 milyon liralık ödenek sağlandı. Ayrıca Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde tesis edilen huzur ve güven ortamına zarar veren şiddet eylemleri, can ve mal kayıplarının yanı sıra sosyal yaşama, turizme ve ekonomiye ağır darbe vurdu.

Diyarbakır’da ihtiyaç sahiplerine Kurban Bayramı’nda et dağıtmak isteyen Yasin Börü ile arkadaşları Hasan Gökguz, Ahmet Dakak ve Riyat Güneş, bir grubun silah, taş, sopa ve kesici aletli saldırısına uğramaları sonucu sığındıkları binanın üçüncü katında linç edildi.

Binadan atılan gençlerin cesedine işkence yapıldı. Ahmet Dakak’ın başı taşla ezilirken, 16 yaşındaki Börü’nün üzerinden arabayla geçildi. Cesetleri yakılan ve tanınmayacak hale gelen çocuklar, aileleri tarafından güçlükle teşhis edilebildi. Olaylardan şans eseri yaralı kurtulan ve arkadaşlarının vahşice öldürülmesine tanık olduğu için psikolojisi bozulan Yusuf Er, Diyarbakır dışındaki bir hastanede tedavi gördü.

Şiddet olaylarında YPG/PKK destekçileri okullara da büyük zarar verdi. Tunceli’de 2, Mersin’de 3, Diyarbakır’da 34, Şırnak’ta 13, Batman’da 4, Şanlıurfa’da 19, Bitlis’te 8, Bursa’da 2, Mardin’de 36, Muş’ta 6, İstanbul’da 11, Bingöl’de 2, Hakkâri’de 28, Siirt’te 13, Van’da 18, Gaziantep ve Adıyaman’da birer okul olmak üzere toplam 201 okulda terör örgütü yandaşlarının saldırıları nedeniyle ciddi hasarlar oluştu. YPG/PKK destekçileri tarafından tahribata uğrayan okullar, devletin sağladığı imkanlarla onarılarak kısa sürede eğitim-öğretime açıldı.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının 6-7 Ekim 2014’teki Kobani (Ayn el Arab) bahanesiyle düzenlenen izinsiz gösterilere ilişkin soruşturması kapsamında 20 Eylül 2019’da eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ Şenoğlu’nun tutuklanmalarına karar verildi. Soruşturma çerçevesinde 25 Eylül 2020’de eski HDP milletvekillerinin de bulunduğu 82 zanlı hakkında gözaltı kararı çıkartıldı. 7 ilde düzenlenen operasyonda terörle mücadele ekiplerince 20 zanlı yakalandı.

Emniyetteki işlemlerin ardından sevk edildikleri adliyede mahkemeye çıkarılan şüphelilerden dönemin Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen ile Nazmi Gür, Ayla Akat Ata, Emine Ayna, Emine Beyza Üstün, Bircan Yorulmaz, Bülent Barmaksız, Can Memiş, Dilek Yağlı, Günay Kubilay, Zeki Çelik, Ali Ürküt, Pervin Oduncu, Alp Altınörs, Berfin Özgü Köse, Cihan Erdal ve İsmail Şengün tutuklandı, 3 zanlı ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Yargılamalarda sanıklar Ayhan Bilgen, Berfin Özgü Köse, Can Memiş ve Cihan Erdal’ın adli kontrol hükümlerince tahliyelerine karar verildi.

Eylemlere ilişkin Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile terör örgütü PKK’nın sözde üst düzey yöneticilerinin aralarında bulunduğu bazıları firari 108 sanığın yargılanmasına Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Davanın 14 Nisan 2023’te görülen duruşmasında esas hakkında 5 bin 268 sayfalık mütalaayı dava dosyasına sunan savcı, eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu 36 sanık hakkında "devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak" suçundan en az bir kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep etti.

108 sanığın yargılandığı davada karar dün açıklandı. Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi Sincan Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü’nde görülen duruşmaya tutuklu sanıklardan bazıları bulundukları cezaevlerinden Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla katıldı.

Beyanların ardından mahkeme heyetinin kararı açıklayacağını belirtmesi üzerine sanık avukatları duruşma salonunda bulunan masalara vurarak tepki gösterdi. Avukatların dışarıya çıkmasının ardından mahkeme başkanı kararını açıkladı. Mahkeme, Ahmet Türk’ü silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırdı. Figen Yüksekdağ’a devletin birliğini ve ülke bütünlüğü bozmak, suç işlemeye tahrik, iki ayrı terör örgütü propagandası ve seçim yasaklarına aykırı hareket etmek suçundan 30 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Gülten Kışanak hakkında silahlı terör örgütüne üye olmak suçundan 12 yıl hapis cezası verilirken, cezaevinde kaldığı süre göz önünde bulundurularak tahliyesine karar verildi. Sebahat Tuncel hakkında silahlı terör örgütü üyeliği suçundan 12 yıl hapis cezası verilirken, tutuklulukta geçirdiği süre göz önünde bulundurularak tahliyesine karar verildi.

Selahattin Demirtaş hakkında devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak suçuna yardımdan 20 yıl hapis cezası, 2 kez suç işlemeye tahrik etme suçundan 7 yıl 6 ay hapis, 4 kez terör örgütü propagandası yapmak suçundan 7 yıl 36 ay, halkı kanunlara uymamaya tahrik suçundan 1 yıl 6 ay, Toplantı ve Gösteri Yürüyüş Kanunu’na muhalefet suçundan 1 yıl 6 ay, suçu ve suçluyu övme suçundan 1 yıl 6 ay olmak üzere toplamda 42 yıl hapis cezası verildi.