Azerbaycan, Karabağ'ın Ermenistan işgalinden kurtarılmasının ardından büyük bir atılım içerisinde. Kardeş ülke bugüne kadar petrol ve doğal gaz odaklı bir ekonomiye sahip olsa da dünyada fosil yakıtların devrinin biteceği döneme hazırlık aşamasında. Bu anlamda Karabağ'ın kurtarılması hem Türkiye hem Azerbaycan için kritik ticaret ortaklığının kapısını açacak bir anahtar oldu. Çünkü Zengezur koridorunun açılması sayesinde Türkiye, Orta Asya'ya doğrudan ulaşabilir hale gelecek. Koridorun açılması için çalışmalar sürüyor. Bugüne kadar güvenlik nedeniyle Gürcistan veya İran üzerinden kara ve demir yolu ile dolaylı ulaşım sağlanabiliyordu. Uluslararası İşbirliği Platformu'nun (UİP) Boğaziçi Zirvesi'ne katılım için Bakü'de yaptığı temaslar kapsamında biz de davetli olarak görüşmelerde hazır bulunduk. Bu görüşmelerde öğrendiğimiz göre Zengezur koridorunun işler hale gelmesi için iki ülkede yoğun bir çalışma içerisinde. Koridorun açılmasının ticarette dengeleri değiştireceği Azerbaycan'daki iş insanları tarafından dile getiriliyor.

TARIMDA ATILIM YAPACAK

50 ülkede 5 binden fazla üyesi olan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kurucusu olduğu Caspian Energy Club'ın Türkiye İcra Kurulu Başkanı Avni Demirci, yapacakları çalışmalarla iki ülke iş insanlarını bir araya getirerek üçüncü ülkelerde işbirliklerinin yapılmasını sağlamayı hedeflediklerini söyledi. Azerbaycan'ın önümüzdeki 30 yıla hazırlandığını anlatan Avni Demirci, “Tarımda çok ciddi hibeler var. Topraklar verimli ve büyük, toplu araziler var. Azerbaycan; buraya sadece ürün satmaya gelmeyin, üretmeye de gelin diyor. Montaj anlamında tesisler de kurulabilir. Azerbaycan petrol sonrası döneme hazırlık yapıyor. 2015 sonrası devletin üretime ve ihracata yönelik teşvik sistemleri çalışmaya başladı. Beşeri sermaye anlamında da nüfus var. O yüzden sanayileşme hamlesini kaldıracak beşeri sermaye var. Bir süre sonra da dışarıdaki Azerbaycan vatandaşları orada çalışmak yerine burada çalışabilir. Bir süre sonra emek maliyeti artsa da enerji sübvansiyonu ile bu dengeleyebilecek güçte.” diye konuştu.

Boğaziçi Zirvesi'nin düzenleyicisi UİP'in Kurucu Başkanı Cengiz Özgencil de, UİP'in Bakü temaslarına ilişkin şunları aktardı: “Son yıllarda kardeş ülke Azerbaycan'dan zirveye daha çok iş insanının katılımını sağlamak için bu seyahat olumlu geçti. Geçen yıl zirvede Azerbaycan'a özel bir oturum yapıldı. Bu sene de Azerbaycanlı kardeşlerle daha yoğun ve daha büyük iş ortamları yaratabilmek için çalışmalarımız sürüyor. Azerbaycan'a en kısa zamanda yeniden bir seyahatimiz olacak. Büyük bir ilgi ve davet var.”

ENERJİDE TÜRKİYE KAPISI

Azerbaycan'ın petrol mühendislerinin dünya çapında meşhur olduğunu anlatan Demirci, “Burada da meslek liseleri ön plana alınıyor. Avrupa'nın Rusya'ya yaptırımları Türkiye için büyük avantaj. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen geldi. Kim gelirse gelsin, gözlemciden öte geçmiyor. Azerbaycan, gaz ve petrolde açılan kapı Türkiye'dir, mesajı verdi. Selçuk Bayraktar da burada çok seviliyor. Karabağ'dan sonra ilişkilerde daha ileri aşamaya geçildi. Karabağ'da iki ülke birbirini destekledi. Azerbaycan askeri sahada savaştı, Karabağı kazandı. Türkiye de her durumda arkasında durdu, destekledi. Türkiye'nin desteğinin de farkındalar. Karabağ da tarıma açıldı. Türkler de burada bu alanda çalışıyor.” bilgilerini verdi.

'GELİP TECRÜBELERİNİ AKTARSINLAR'

Founder Clup Kurucusu Ruslan Demirov da Türk medyasını yakından izlediklerini belirterek, Türk iş dünyasının Azerbaycan'a gelerek iş tecrübelerini paylaşmalarını istedi. Demirov, iş insanları ile söyleşiler yayınlayan Türk girişimci Ceyhun Kuburlu'nun kurucusu olduğu StoryBox'ı ilgiyle takip ettiklerini anlatarak, ayrıca gıda, tekstil ve inşaat malzemeleri üzerine bir fuarlar düzenlemek istediklerini söyledi. Azerbaycan'ın KOSGEB'i konumundaki Azerbaycan Cumhuriyeti Küçük ve Orta İşletmeler Birliği Ajansı Başkan Yardımcısı Hikmet Mehmedov da, TOBB, DEİK, TİKA ile işbirlikleri yaptıklarını, MÜSİAD'ın yakın zamanda Bakü'ye önemli bir heyet düzenlediğini hatırlattı. Mehmedov, “Biz de burada İslam bankacılığı konusunda bir zirve yapacağız.” dedi.

BAKÜ İZLENİMLERİ

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye ilk defa adım attım. Seyahat öncesi beni nasıl bir şehrin karşılayacağını aşağı yukarı tahmin ediyordum. Ancak beklentimin de ötesinde modern bir şehirle karşılaştım. Gerek merhum Haydar Aliyev gerekse görevdeki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ülkede yaptığı bayındırlık yatırımları takdire şayan. Havalimanındaki pasaport geçişinden şehir merkezine giden geniş caddelerine, simge yapılardan tarihi dokuyu koruyan binalara kadar özenli ve düzenli bir ülkeye ayak bastığınızı anlıyorsunuz. Şehir merkezindeki anıt mezarlık Azerbaycan'ın kültürüne, atalarına ve tarihine de bir saygı duruşunu temsil ediyor. Bunun yanında Karabağ'ın Ermenistan işgalinden kurtarılması anısına yine şehir merkezine çok yakın bir alanda açık hava müzesi kurulmuş ve burada savaş döneminde kullanılan askeri araçlar sergileniyor. Bakü'ye gidenlerin mutlaka görmesini tavsiye ederim. Öğrendiğime göre Karabağ'ın imarında da Türk müteşebbisler görev alıyorlar. Yine buradan tarım arazisi satın alan Türkler'in de olduğunu not edelim. Yeni dönemde sanayi ve tarım yatırımlarına da hız verilecek olması ülkenin geleceği açısından kritik önemde. Bu arada Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları Azerbaycan'a tıpkı KKTC'ye olduğu gibi kimlik kartları ile seyahat edebiliyorlar.