azılı basının yaşadığı ithal kağıt kaynaklı krize karşı, gazetecileri temsil eden meslek örgütleri de seslerini yükseltti.  Konuşan örgütlerin yöneticileri, ulusal ve yerel yüzlerce gazetenin kapanmaması ve binlerce çalışanın işsiz kalmaması için en baştaki sorumluluğun devlette olduğunu kaydettiler. Çözüm önerilerini açıkladılar.

YÜZLERCE GAZETECİ

İŞSİZ KALABİLİR

Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Sekreteri İlkay Akkaya, yaşanan krizin halkın haber alma hakkını da tehdit eder boyuta ulaştığını belirtti. krizin çalışanlarıun sırtına yüklenmemesi uyarısı yapan Akkaya şunları söyledi:

"Bu krizi bir an evvel çözmezsek gazetelerin kapandığı, yüzlerce gazetecinin işsiz kaldığı, dolayısıyla en kıymetli toplumsal ihtiyacımız olan habere ulaşamadığımız günler yakın. Bir an evvel önlem alınmalı. Demokrasilerin gereği olan basını doların insafına bırakamayız. Gazetelerin yayın faaliyetlerini sürdürebilmeleri için hükümet, Basın İlan Kurumu ve İletişim Başkanlığı’nın uzun ve kısa vadeli çözüm için harekete geçmesi gerekiyor. Kısa vadede Basın ilan tarifelerinin arttırılması, kâğıtta KDV’nin sıfırlanması, devletin kâğıt sübvansesi yapması gibi hemen yapılabilecekler var. Ancak bu krize köklü çözümler getirilmeli yoksa her döviz dalgalanmalarında bu sorunu yaşayacağız. Uzun vadede Türkiye’nin kâğıtta bağımlılıktan kurtulması lazım. Özelleştirmelerle kapattığımız SEKA gibi fabrikalarımızı yeniden açmalıyız. Öte yandan bu süreçten yararlanmaya çalışan işverenlere de işçisiyle işvereniyle bu sektörün bir bütün olduğunu unutmamaları gerektiğini hatırlatmak isteriz. Bu krizin faturası gazetecilerin sırtına yüklenmemeli.

Sendika olarak gazetecilik ve yayıncılık sektöründeki sorunların çözülmesi için her türlü çabayı göstermeye devam edeceğiz."

SEFERBERLİK BAŞLATILMALI

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Sibel Güneş, yükselen döviz kuru ve maliyetler nedeniyle gazete ve kitapların basılamama riskinin bulunduğunu vurguladı. Resmi ilan fiyatlarında artış ve KDV'de düşüş isteyen Güneş şunları söyledi:

"Türkiye’de gazetecilik ve yayıncılık sektörü zor günlerden geçmektedir. Basın sektöründe kapatılan ve kapanan yayın organları nedeniyle işsizlik yüzde 30’a ulaşmış, son 10 yılda kapatılan medya kuruluşları nedeniyle işsiz kalan gazeteci sayısı 11 bini aşmıştır. Dövizdeki yükselme nedeniyle ithal edilen kağıt fiyatlarında da önemli bir artış yaşanmıştır. Yaşanan maliyet artışları gazetelerin ve kitapların basılamaması gibi bir krize gidişi başlatmıştır. Türkiye'de sadece birinci hamur kâğıt üretilmekte, bu üretim de pazarın yüzde 3'üne denk gelmektedir. Gazete ile kitap kağıdının neredeyse tamamı ithal edilmektedir. Eğer acil önlem alınamaz ise birçok yaygın ve yerel gazete kapanacak, işsiz gazeteci sayısı hızla artacaktır. Yayınevlerinde yaşanan kriz de büyüyecek ve kitap basılamaz hale gelecektir.                 

BORÇLAR ERTELENMELİ

"Gazete kâğıdında yerli üretim için seferberlik yapılmalı, yerli üreticiler desteklenmeli ve gazete işletmeleri, ithalata bağımlı olmaktan kurtarılmalıdır. SEKA gibi devletin kendi kurumu yeniden devreye sokulmalı ya da gazete ve kitap için kâğıt üretimi öncelikli stratejik sektörler arasına alınarak bu yönde üretim yapan firmalar teşvik edilmeli. Döviz kurlarından ve üretim kısıtlanmasından kaynaklanan fiyat artışlarının yarattığı zararı telafi etmek üzere BİK, ilan tarifelerine zam yapmalıdır.

Kamu bankalarının gazete işletmelerine çok düşük faizle kredi vermesi kolaylaştırılmalıdır. Ülke genelinde iki bine yakın yerel gazete sayısı 900’lere düşmüştür. Bu anlamda yerel yönetimlerin Meclis tutanaklarının yerel gazetelerde yayınlanmasının tüm il ve ilçelere yayılması yerel basına can suyu olacaktır. Tasarruf tedbirleri gerekçesiyle kamu kurumları için yazılı basına getirilen abone olunma yasağı kaldırılmalı, tam tersine destek anlamında abonelikler, ilanlar, teşvik edilerek yeniden düzenlenmelidir. Gazete kağıdındaki KDV oranı yüzde 1’e düşürülmelidir. Vergi ve sigorta borçları ertelenmelidir. TGC Bu konuyla ilgili olarak sorunların çözümü konusunda hazırladığı önerilerini Cumhurbaşkanlığına daha önce sunmuştur."

MECLİSTE YENİ

BİR YASA DÜZENLENMELİ

Türkiye Gazeteciler Federasyonu (TGF) Başkanı Yılmaz Karaca TBMM'den medya kuruluşları ve gazetecileri kapsayan bir destek paketi çıkarılmasını önerdi. Son 5 yılda 900'e yakın gazetenin kapatıldığını vurgulayan Karaca, sorunun kesin çözümü için BİK, İletişim Başkanlığı ve meslek örgütlerinin bir araya gelmesi gerektiğini de belirtti. karaca şunları söyledi:

"Son dönemdeki artışlar gazete sahiplerini güç durumda bırakıyor. Bu da insanların maaş alamamasına neden oluyor. Gazeteler tek tek kapanıyor. Bu sorunlar bunu daha da artıracak. Son 5 yılda 1800 olan gazete sayısı 900'e düştü. Ilçe gazeteleri perişan. Bu gidişatla bu yıl içerisinde en az 100 civarı gazete daha kapanacaktır.

BİK KOMİSYON ALMASIN

"BİK maalesef bazı muhalif gazetelere ceza yazmanın dışında fazla bir şey yapmıyor. Pandemi dönemi içerisinde kısa çalışmayı koydu, bir de satış zorunluluğunu kaldırdı. Bunun dışında Anadolu basınının yaşaması için bir çalışma yapmıyor. BİK'in ilan başına aldığı yüzde 15 komisyonun şu sıkıntılar giderilene kadar belli bir dönem kaldırılması gerektiğini düşünüyoruz. 36 tane genel kurul üyesi var. Yılda 2 milyon TL civarı gideri var. Genel Kurula gerek olmadığını, düzenleme yapılması gerektiğini savunuyoruz. Yaygın basının durumu da bizden farklı değil. Kağıt fabrikasının olmaması bugün bu duruma getirdi. Bir kağıt fabrikası olsaydı dışa bağımlı olmayacaktık.