Bandırma-Bursa arası Yüksek Hızlı Tren Hattı Projesi ilk kamuoyunun gündemine düştüğünde doğal olarak bölge ve kent olarak heyecanlandık.2012 yılının son ayı Aralık’ın 23’ü idi. Dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ve  TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman'ın katıldığı bir törenle projenin temeli atılmıştı.

O günden bugüne üzerinden on yıl geçti. Bu on yıl zarfında konuyu ve projeyi Bandırma’da en ciddi takip edin eski MÜSİAD Şube Başkanı İhsan Turgut oldu. İktidar ve muhalefet milletvekilleri, yerel yöneticiler, Oda ve Borsa yanı sıra siyasi parti yöneticileri yanı sıra Gönen’de projeyi layıkıyla sahiplenemedi. İhsan Turgut, yılmadı ve küsmedi ama zaman zaman dost meclislerinde rahatsızlığını dile getirse de, bulunduğu her ortamda yaptığı konuşmalarda projeyi hep dillendirdi.

Evet, on yıldır bir türlü hizmete açılamayan Bandırma-Bunsa arası Yüksek Hızlı Tren Hattı Projesi’nden söz ediyoruz. Projenin kendisinin ülke ve bölge ile Bandırma’ya yolcu ve yük taşımacılığında sağlayacağı yararlara, ekonomik kazançlara değinmiyorum bile. Atalarımız boşuna ‘aç tavuk kendisini darı ambarında görürmüş’ diye söylememiş. Bandırma’da Gönen’de hizmet ve yatırıma, yaşamının kolaylaştırılmasına aç bir kent ve on yıllardır hayal kurarak maçı idare edip gidiyor. Birisi çıkıp da akla ziyan hayırlı bir iş yapsa önce şaşırıp sonra delice kutsayıp sonra da yaptığı hizmet veya yatırımı çekeleyip, burnundan getirmeyi alışkanlık edinmişiz.

Her hizmet ve yatırımın bir öyküsü vardır.

18 Mart’ta açılışını gerçekleştirdiğimiz Çanakkale Köprüsü’nün muhteşem mühendisliği karşısında millet olarak onurlanıp, gururlandık. Oysa ki, her hizmet ve yatırımın bir hikayesi vardır. Çanakkale Boğazı’na köprü fikri ilk 1984-1989 yılları arasında atıldı.1994’te konu yeniden gündeme taşınırken, 1995 yılında ihaleye çıkıldı. İhaleye 18 firma katılırken, kazanan firma projenin yapılabilir olmadığını belirtip projeden çekildi. 3 Mart 2016 tarihinde dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım. Yeniden günde taşınan köprünün adının ‘1915 Çanakkale Köprüsü’ olacağını açıkladı ve 26 Ocak 2017 tarihinde köprünün ihalesi gerçekleştirildi. Köprünün temeli 18 Mart 2017 tarihinde Başbakan Binali Yıldırım, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ve Güney Kore Altyapı ve Ulaştırma Bakanı Ho-In Kang'ın da katıldığı törenle Lapseki'de atıldı ve köprü inşaatı öngörülen süreden 1.5 yıl erken bitirilip, 18 Mart 2022 tarihinde törenle hizmete açıldı.

Demek ki istenince  oluyormuş..!

Her iki projenin de dönemin Denizcilik ve Haberleşme Bakanı ve Başbakanı  Binali Yıldırım temelinin atıldığına dikkat çekelim  ve her iki dönemde de AK Parti iktidar..! Sorun ve sıkıntı nerede? İktidar partisi AK Parti’de mi ana muhalefet partisi CHP’de mi?

Projeyle ilgili on yıllık süreci masaya yatırdığımızda konunun bir çok kez Bursa basını, Bursa CHP milletvekilleri ve sivil toplum örgütleri tarafından masaya yatırılıp, eleştirel bir gözle sorgulanıp, takibinin yapıldığı hatta CHP’li vekiller tarafından Meclis’e taşınıp, soru önergeleri verildiğini biliyoruz. Ana muhalefet, beğenir ya da beğenmezsiniz ama eksik fazla işini yapacak. Bir de son bir-iki yıldır Balıkesir AK Parti Milletvekili Yavuz Subaşı’nın vekil arkadaşlarıyla Bakanlıklar ve TCDD Genel Müdürlüğü nezdindeki girişim ve temaslarını, 2021 yılı Temmuz ayı sonunda Bandırma'nın Doğruca Mahallesi'nde proje ile ilgili yüklenici firma Kalyon İnşaat ve Ulaştırma Bakanlığı yetkililerince gerçekleştirilen halkı bilgilendirme toplantısında yaptığı konuşmayı anımsıyoruz.

Bu kadar..!

18 Mart Çanakkale Köprüsü açılışında Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanı, şimdi sıranın Çanakkale’ye kadar demiryolu bağlantılarının sağlanması olacağına dikkat çekmesinin projenin geleceği açısından önemli olduğunu düşünüyoruz.

İnşallah..!

Kamuoyu projeden  bilgisiz.!

Bu toplantıyla Bandırma-Gönen olarak yüklenici firma Kalyon İnşaat Proje Müdürü Dağhan Kılıç ile Ulaştırma Bakanlığı yetkililerinden neyi öğrendik:

• Projenin ihalesi 2020 yılında yapılmış ve proje üç aşamadan oluşuyor.2021 yılı sonu üretime başlanırken,  yıl sonunda da kamulaştırmalar başlayacak. Projenin tamamlanması için üç yıl öngörülüyor. Yapılacak hatta hem yolcu hem de yük taşınacak. Projenin ihale bedeli 9,5 milyar TL. Proje kapsamında Bandırma Korozman Mevkii'nde bulunan 17 Eylül Stadı'nın arka kısmına bir Tren Garı yapılırken, bir de Karacabey ve TEKNOSAB'da ara istasyon kurulacak.
• Ayrıca, proje kapsamında ve hat boyunca 201 km uzunluğundaki projenin Bandırma'dan başlayarak, Bursa - Yenişehir - Osmaneli istasyonlarından geçtikten sonra Osmaneli bölgesindeki Ankara - Eskişehir - İstanbul Yüksek Hızlı Tren Hattına bağlanacağı, proje kapsamında 29 tünel, 13 kaçış tüneli, 35 köprü, 15 viyadük, 99 alt geçit, 29 üst geçit, 6 aç-kapa tünel, 217 menfez ve 7 istasyon olmak üzere toplam 443 proje ünitesi yapılacağını öğrenmiş olduk.

Kılıçdaroğlu’nun iddiaları Bakanlığın yanıtları

Projenin yüklenici firması Kalyon İnşaat’ın Proje Müdürü Dağhan Kılıç ile Ulaştırma Bakanlığı temsilcileri her ne kadar  projenin ihalesinin 2020 yılında gerçekleştiğini ifade etseler de beyanları hem doğru hem de tam olarak  gerçeği yansıtmıyor. Aradaki yıllarda ne yaşandığını da CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun  projenin ihalesinin  ‘6 milyar bedelle başka bir firmaya verildi’  iddiasını TBMM gündemine  taşıması sonrası 20 Ağustos 2020  tarihinde Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanı  şöyle izah ediyor: iki ihalenin kapsam, maliyet ve güzergah bakımından birbirinden farklı olduğu, ilk ihalenin üzerinden 29 ay sonra ikinci ihaleye çıkıldığı ;. 2018’deki projenin uzunluğunun 106, 2020’deki projenin uzunluğunun ise Bandırma-Bursa arasının alt yapı ve üst yapı işleri eklenerek 201 kilometre olduğu kaydedilerek, “Öte yandan, 7 Yüksek Hızlı Tren garı/istasyonu yapımı da proje ve ihale kapsamına alınmıştır. Projedeki bu değişikliklerin yanı sıra 2018 yılı ile 2020 yılı arasındaki fiyat artış katsayısı 1,85’tir. Diğer bir ifadeyle, 2018 yılındaki 3,198 milyar TL, 2020 yılında 5,904 milyar TL olmaktadır” dedi.

Kılıçdaroğlu’nun  ‘2018 yılındaki ihalenin haksız yere iptal edildiği’ iddiasına da Bakan, “TCDD tarafından 03 Nisan 2018 tarihinde yapılan ihale; itirazlar ve değerlendirme süreçleri nedeniyle yaklaşık 18 ay geçmesine rağmen sonuçlandırılamamıştır. Neticede bahsi geçen ihale, 18 Ocak 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Tasfiye Kararnamesi’nin, sözleşmelerin tasfiye ve devrine ilişkin Geçici 4. Madde’ sindeki ‘İmalat girdilerindeki beklenmeyen artışlar nedeniyle’ ifadesi uyarınca, ‘İşin sürdürülebilirliğinin zora girdiği’ kanaatiyle 16 Eylül 2019 tarihinde iptal edilmiştir. İlgili firma Kamu İhale Kurumu’na ve ardından mahkemelere ihale iptaliyle ilgili itiraz ederek şikayet başvurusunda bulunmuştur; ancak bu başvurular reddedilmiştir. Yani iptal kararı hukuka uygun olarak tekâmül etmiştir.” yanıtını veriyor.

Hızlı Trenden Yüksek Standartlı Demiryolu Hattı’na

Kuşkusuz, ihaleler sonrası yaşanan sorun ve sıkıntılar, gecikmeler bitmiyor: Yüklenici firmaların dış kredilerinin Hazine’ce onaylanmasında yaşanan sıkıntılar, bürokraside yaşanan sorunlar, proje tadilatları, güzergahta deprem riski ve toprak kaymaları, Kamulaştırmalarda yaşanan zorluklar gibi onlarca neden projenin bir türlü beklenen hız da ilerlemesini güçleştiriyor, yapılan çalışmaları yavaşlatıyor.

Keza, yaşanan on yıllık arada toplam 201 kilometre uzunlukta olan Bandırma-Bursa-Yenişehir Osmaneli Hattı’nın Hızlı Tren Hattı olmaktan çıkıp, Yüksek Standartlı Demiryolu Hattı’na dönüştürüldüğünü de vurgulayalım. Hattın 56 kilometrelik bölümü Bursa-Yenişehir arasında, 50 kilometrelik bölümü Yenişehir-Osmaneli arasında; 95 kilometrelik bölümü ise Bursa-Bandırma arasında inşa edilecek.

Bu arada,1915 Çanakkale Köprüsü Projesi’nin yapıl çalışmalarının tamamlanıp, Köprünün hizmete açılmasıyla doğrudan Ulaştırma Bakanlığı ve Alt Yapı Bakanlığı’nın Bandırma-Bursa Hızlı Tren Hattı Projesi’ne bakışının da değişmiş olduğunu belirtelim.

Bursa-Bandırma-Gönen-Biga- Lapseki-Çanakkale Hattı

Buna göre; Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı ile GMKA tarafından hazırlanan Bandırma-İzmir, Bandırma-Bursa-Bilecik hızlı tren projesi ve Bandırma-Çanakkale-Tekirdağ demiryolu projesi için de çalışmalar sürüyor.

Projeler tamamlandığında Bandırma-Bursa arası 30, Bandırma-İzmir arası 90, Bandırma-Tekirdağ arası 240 dakikaya inecek. Egeyi, Bandırma ve Tekirdağ Limanları ile Avrupa Kıtasına bağlayacak olan proje, yük ve yolcu taşıma hattı olarak hizmet verecek. Bursa bağlantısı ile de Ankara-İstanbul hattına bağlanacak. 215 km uzunluğundaki projenin tamamlanmasıyla sanayisi gelişmiş bir il olan Bursa ile Bandırma arasında demiryolu ulaşımı sağlanacak.

Bandırma-Çanakkale arasında ise yolcu ve yük taşımacılığına hizmet verecek olan demiryolu projesi, Bandırma’dan başlayarak Marmara OSB, Bandırma OSB ve Gönen Deri İhtisas ve Karma Organize Sanayi Bölgeleri’ni kapsayacak şekilde, Biga ve Karabiga güzergahları üzerinden Lapseki’ye ve 1915 Çanakkale Köprüsü üzerinden Trakya’da Tekirdağ’a ve Çanakkale’ye ulaşacak.

Ne yapılmalı?

Aslında sorunun kendisi Bandırma ve Gönen’in bu konuda bir çok açıdan geç de kalınmış da olsa, ne yapılması gerektiğinin yanıtını bizlere veriyor. Kamu yönetimi ve yöneticileri yanı sıra yerel yönetimler ve yöneticiler, iktidar ve muhalefet milletvekilleri, siyasi partiler, Oda ve Borsalar yanı sıra sivil toplum örgütleri, bölgesel ve yerel basın öngörülen projenin bir an önce gerçekleşmesi için  planlı ve programlı harekete geçmeli, projenin getirisi-götürüsü konusunda kamuoylarını aydınlatıp, bilgilendirmeli bugünden o günlere hazırlıklarını yapmalıdır. Bandırma-Gönen-Biga-Çan- Lapseki-Çanakkale’yi de içine alacak bölgesel bir koordinasyon, güç ve iş birliği oluşturulmalı.

Mesela..!

Esen kalın…